روژان مدرسی - دانشجوی دکتری تخصصی بهداشت مواد غذایی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه ارومیه
علی احسانی - دانشیار گروه بهداشت مواد غذایی و آبزیان، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه ارومیه
صغری ولی زاده - دانشجوی دکتری تخصصی بهداشت مواد غذایی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه ارومیه
رزاق محمودی - استادیار گروه بهداشت مواد غذایی و آبزیان، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه تبریز

هدف از این بررسی ارزیابی ترکیبات شیمیایی و اثرضدباکتریایی اسانس اسطوخدوس علیه باکتری های پاتوژن غذایی در شرایط آزمایشگاهی بود. در این بررسی انتخاب گونه های باکتریایی بر اساس اهمیت این گونه ها در آلودگی مواد غذایی و ایجاد مسمومیت های غذایی در انسان بوده است. بخش های هوایی گیاه اسطوخدوس با استفاده از دستگاه کلونجر به مدت 3 ساعت اسانس گیری شد. آنالیز ترکیبات تشکیل دهنده اسانس به روش کروماتوگرافی گازی اسپکتوفتومتری جرمی انجام گرفت. فعالیت ضد باکتریایی غلظت های مختلف اسانس اسطوخدوس علیه باکتری های باسیلوس سرئوس، لیستریا مونوسیتوژنز ، ای کولای و سالمونلا تیفی موریوم به روش انتشار دیسک، ایجاد چاهک در محیط آگار و براث میکرودایلوشن مورد ارزیابی قرار گرفت. براساس نتایج آنالیز اسانس اسطوخدوس، 21 ترکیب که 95.24% از ترکیبات اسانس را تشکیل داده بودند شناسایی شدند. کارواکرول 21.84 % ترکیب عمده اسانس را تشکیل می دهد. بیشترین قطر هاله مهار رشد بالاترین غلظت اسانس اسطوخدوس در روش دیسک گذاری در محیط آگار مربوط به باکتری سالمونلا تیفی موریوم و لیستریا مونوسیتوژنز و بیشترین قطر هاله مهار رشد اسانس در روش ایجاد چاهک مربوط به باکتری باسیلوس سرئوس بود. نتایج این بررسی نشان دهنده توان مناسب اسانس آویشن باغی در مهار رشد باکتری های مورد مطالعه است. این بررسی امکان استفاده از این اسانس ها را به عنوان ترکیب ضدمیکروبی مناسب و نیز به عنوان جایگزین افزودنی های شیمیایی و همچنین به عنوان نگه دارنده مناسب در صنایع غذایی مطرح می نماید.

اسانس اسطوخدوس، ضد باکتریایی، فیتوشیمیایی، پاتوژن غذایی