آتنا قاسمی - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه مرتعداری دانشکده منابع طبیعی ساری
محمدرضا طاطیان - عضو هیئت علمی گروه مرتعداری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
رضا تمرتاش - عضو هیئت علمی گروه مرتعداری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

تحقیقات محدودی به بررسی دامنهی پراکنش، شرایط اقلیمی و خصوصیات خاک محل رویش گونه علف بره Festuca ovina L در مراتع صورت گرفته و در تحقیق حاضر سعی شده است به این هدف جامعه عمل پوشانده شود. گونه علفبره گیاهی دائمی یا چندین ساله با برگهای ریز و نازک که به رنگ خاکستری متمایل به آبی است و در مراتع کوهستانی ایران و کوههای البرز میروید. از گونه های به نسبت خوشخوراک و پر تولید مراتع محسوب میشود و نقش مهمی در تولید علوفه و حفاظت خاک مراتع دارد. منطقه مورد مطالعه بخشی از مراتع ییلاقی گلوگاه واقع در استان مازندران بوده است. گلوگاه شرقیترین نقطه استان مازندران و در جنوب شرقی دریای مازندران و شمال خطالرأس شمالیترین رشته کوه البرز در مختصات جغرافیایی 53 درجه و 48 دقیقه طول شرقی، 36 درجه و 45 دقیقه عرض شمالی و در شرق شهرستان بهشهر و غرب استان گلستان واقع شده است . متوسط بارندگی سالانه منطقه 383 میلیمتر و متوسط درجه حرارت سالانه 12/44 بوده است. انتخاب محل نمونهبرداری پس از شناسایی ایستگاه گونه علفبره که بر اساس بررسی تیپ غالب منطقه بود، انجام پذیرفت. نمونهبرداری پوششگیاهی با استفاده از روش تصادفی- سیستماتیک صورت گرفت؛ دو ترانسکت 100 متری به طور تصادفی در دو جهت و در هر ترانسکت 10 پلات به طور سیستماتیک مورد استفاده قرار گرفت. در هر پلات پارامترهای مربوط به پوشش گیاهی و خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک گونه مذکور اندازهگیری شد. برای آنالیز پارامترهای خاک و پوشش گیاهی در دو جهت شمالی و جنوبی به طور جداگانه از آزمون تی جفتی جهت مقایسه میانگینها در نسخه 19 نرم افزار SPSS انجام شد. با توجه به نتایج به دست آمده درصد پوشش گیاهی، تولید گیاهی گونه علفبره در مراتع ییلاقی گلوگاه در دو جهت شمالی و جنوبی معنی دار بوده است و در جهت شمالی بیشتر از جهت جنوبی مشاهده شده است؛ تراکم، فراوانی، ارتفاع گیاه و همچنین پارامترهای مربوط به خاک در دو جهت شمالی و جنوبی دارای اختلاف معنی داری نبوده است. با توجه به گستردگی فراوان این گونه در ارتفاعات میانی و فوقانی مورد مطالعه و در محدوده بارندگی و دمایی نسبتاً خوب، میتوان به عنوان گیاهی حفاظتی و علوفهای برای اصلاح مراتع کوهستانی از آن استفاده نمود.

علفبره، مراتع کوهستانی، خصوصیات شیمیایی و فیزیکی خاک، مقایسه میانگین، ارتفاع گیاه