فاطمه اردونی - دانشجوی کارشناسی ارشد حشره شناسی کشاورزی، دانشگاه زابل
عباس خانی - دانشیار حشره شناسی کشاورزی، دانشگاه زابل

شپشه قرمز آرد یکی از آفات مهم محصولات انباری، به خصوص آرد است که باعث خسارت اقتصادی بر کمیت و کیفیت آرد می شود. از آنجا که استفاده از عصارههای گیاهی میتواند یکی از روشهای نوین در کنترل آفات انباری به حساب آید، در این پژوهش اثرات کشندگی عصاره ی گیاه کککش بیابانی یا گندبو Pulicaria gnaphalodes روی حشرات کامل شپشه قرمز آرد Tribolium castaneum مورد ارزیابی قرار گرفت، در این تحقیق اندام هوایی گیاه کککش بیابانی از محل رویشگاه طبیعی آن در شهرستان هامون استان سیستان و بلوچستان جمع آوری و در شرایط سایه و تهویهی مناسب در دمای اتاق خشک شده و سپس با استفاده از آسیاب برقی خرد شد. 50 گرم از پودر گیاه با 200 میلیلیتر حلال اتانول 96 درصد به مدت 24 ساعت روی دستگاه شیکر با 350 دور در دقیقه عصارهگیری شد و پس از محاسبهی وزن خشک عصارهی گیاهی موجود در یک میلیلیتر عصارهی استخراج شده، عصاره ی مورد نظر با استفاده از کاغذ صافی واتمن شماره یک صاف و اثرات کشندگی گیاه در قالب طرح کاملا تصادفی در 5 غلظت بین 124 تا 496 میلیگرم بر سانتیمتر مربع در چهار تکرار و در هر تکرار ده حشره کامل هفت روزه در ظروف پتری، در شرایط آزمایشگاه مورد بررسی قرار گرفت. تجزیه داده ها به وسیلهی نرم افزار SPSS نسخهی 16 انجام شد. نتایج حاصل از آزمایشها نشان داد، با افزایش غلظت عصارهی اتانولی گیاه کککش بیابانی، میزان مرگ و میر حشرات مورد آزمایش به صورت معنی داری در سطح خطای یک درصد افزایش مییابد. عصارهی کککش بیابانی در غلظتهای بین 124 تا 496 میلیگرم بر سانتیمتر مربع باعث 17/5 تا 100 درصد کشندگی حشرات کامل شپشه قرمز آرد شد.

گیاه گندبو، شپشه قرمز آرد، اثر کشندگی، عصاره ی گیاهی، متابولیت ثانویه