سروش اسحاقی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی مکانیک، دانشگاه علم وصنعت ایران؛
محمدرضا سلیم پور - دانشیار دانشکده مهندسی مکانیک، دانشگاه صنعتی اصفهان؛

امروزه با توجه به توسعه راهسازی در کشور، احداث تونل و مباحث مربوط به آن از اهمیت ویژهای برخوردار است. یکی از اصلیترین فعالیتها در این زمینه مربوط به تهویه تونل است. هدف از انجام تهویه، ایجادمحیطی مناسب از نظر میزان هوا، گازهای سمی و قابل انفجار و گردوغبار است تا افرادی که از تونل عبور می کنند، با محیطی سالم و امن مواجه شوند. انواع تهویه مکانیکی عبارت است از: تهویه طولی، تهویه عرضی وتهویه نیمه عرضی. معمولترین سیستم به کار گرفتهشده در کشور، روش طولی است که باوجود صرفه اقتصادی و سادگی طراحی و نصب، با مشکلات متعددیمواجه است که ازجمله میتوان به تهویه نهچندان مناسب در تونلهای طویل و با غلظت آلودگی بالا و نداشتن ایمنی در هنگام وقوع حادثه مانند آتشسوزی اشاره کرد.در این مقاله پس از تشریح عملکرد سیستم تهویه عرضی و مقایسه آنبا دیگر روشهای مرسوم، اصول و مراحل طراحی یک سیستم تهویه عرضی را به تفضیل بیان میکنیم و درنهایت یک تونل فرضی در نظر گرفته و یک سیستم تهویه عرضی برای آن طراحی مینماییم. برای یک تونل شهری دوطرفه با دو باند جادهای به طول 2100 متر، شدت جریان هوای لازم برای تهویه تونل و افت فشار در تونل به ترتیب 775/1 مترمکعب بر ثانیه و 396 میلیمتر آب محاسبه شد. بر اساس اینمقادیر، در طراحی تونل مذکور از چهار ساختمان تهویه که در هرکدام چهار فن با توان 587 کیلووات تعبیه شدهاست، استفاده شد. کانال های تخلیه و تغذیه نیز دارای سطح مقطع 33 مترمربع میباشند که در هریک از کانالهای فوق، 525 دریچه ورود یا خروج هوا، به فاصله 4 متر از یکدیگر قرار گرفته است.

تهویه تونل، روش تهویه عرضی، مقایسه روشهای تهویه تونل ، طراحی سیستم تهویه تونل