سیدعطاالله ساکبی - کارشناس آب و خاک
عباس گزین
شادمان ویسی

زمانی که فرانک شومان از فیلادلفیای امریکا در سال 1913 بمنظور استفاده از انرژی آفتاب صحرای مصر برای آبیاری اراضی کشاورزی حوزه رودنیل پابه این کشور گذاشت بیش از یک قرن می گذرد، ولی تاکنون تفکر استفاده از این انرژی در امر آبیاری بدرستی جا نیافتاده است. براین اساس ضروری است که مطالعاتی در این خصوص انجام گیرد، مقاله حاضر بروش مطالعات کتابخانه ای بمنظور بررسی علل و عوامل عدم بکارگیری از انرژی خورشیدی در امور آبیاری کشاورزی در ایران تهیه شده است. در حالی که بحران آب استفاده هرچه بیشتر از سیستم های آبیاری تحت فشار را جهت افزایش راندمان آبیاری دیکته می کند و از طرفی برای استفاده از این سیستم ها به حدود یک کیلوات انرژی الکتریسیته در هر هکتار نیاز می باشد، اینگونه مطالعات می تواند به استفاده از این انرژی پاک کمک نماید، زیرا با توجه به شرایط حاکم استفاده از انرژی خورشیدی در سیستم های ابیاری تحت فشار رویکرد الزام آوری خواهد بود. تجارب بدست آمده در برخی کشورها نشان می دهد که تولید و مصرف این انرژی در مزارع کشاورزی نه تنها ساده تر و کم هزینه تر است، بلکه هزینه تولیدات کشاورزی را پائین نگهداشته و بدلیل عدم استفاده از سوخت های فسیلی آلودگی زیست محیطی که از دغدغه های جهانی است بهمراه نخواهد داشت. کشور هند نه تنها بلحاظ احداث نیروگاه های بزرگ تولید برق برای مصارف شهری اقدامات قابل توجهی نموده، بلکه بهره برداری از این انرژی پاک در آبیاری تحت فشار در سطح گسترده مورد استفاده قرار داده است. خوزستان با داشتن تقریباً 300 روز آفتابی و پتانسیل تابشی خوب می تواند ازاین نعمت لایزال الهی در طرح 550 هزارهکتاری مورد استفاده قرار گیرد.

انرژی خورشیدی، سیستم های آبیاری تحت فشار، طرح 550 هزار هکتاری