مجتبی سلیمانی - کارشناس ارشد مهندسی صنایع دانشگاه صنعتی امیرکبیر تهران
سیدمحمدتقی فاطمی قمی - دانشیار دانشکده مهندسی صنایع دانشگاه صنعتی امیرکبیر تهران

در دنیای رقابتی امروز، تصمیم گیری را باید یکی از ضروری ترین نیازمندی های مدیریت دانست. با توجه به دنیای پیچیده کنونی، مسایل تصمیم گیری نیز به سوی پیچیدگی پیش می روند. به گونه ای که بدون استفاده از متدولژی های تصمیم گیری، قطعا برای حل مسایل تصمیم گیری با مشکل موئاجه خواهیم شد. یکی از این متدولوژی ها که امروزه خرخواه زیادی چه در حوزه آکادمیک و چه در حوزه کاربردی دارد، روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی می باشند. با وجود گستردگی استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی، در عین حال، هنوز محدودیت ها و نقایصی در به کارگیری این متدولوژی محبوب وجود دارد. گسترش به محدودیت های فیزیولوژیکی که در انسان ها وجود دارد، انسان قادر نیست تعداد زیادی از عناصر را با هعم تحلیل کرده و آنها را مقایسه کند. از این رو به کارگیری AHP در مواردی که عناصر یک سطح از سلسله مراتب زیاد هستند، به مشکل برمی خوردند. برای رفع این مشکل و درنظر گرفتن اصل عدم وابستگی بین سطوح، خوشه بندی عناصر مطرح شده است. در این مقاله روشی جدید از بکارگیری خوشه بندی در فرایند تحلیل سلسله مراتنبی ارایه گردیده و به کمک یک مسئله کاربردی، اعتبار و دقت نتایج این روش مورد بررسی تحلیلی قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد که در این گونه مسایل که به کارگیری AHP به روش سنتی به خاطر نقض اصل ترکیب سازی آن، نتایجی اشتباه به بار می آورد، به کارگیری این روش جدید جوابهایی دقیق و صحیح خواهد بود.

تصمیم گیری ، فرایند تحلیل سلسله مراتبی ، خوشه بندی ، وزن دهی