محمدرضا امین ناصری - دانشیار دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده فنی مهندسی بخش مهندسی صنایع
مرتضی مرادی - کارشناس ارشد مهندسی صنایع دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی
سید احسان ملیحی - دانشجوی دکتری مهندسی صنایع دانشگاه تربیت مدرس دانشکده فنی مهندسی بخ

صنعت چای ایران علیرغم داشتن استعدادهای بالقوه در زمینه تولید، فرآوری و تجارت چای نتوانسته است طی سالیان گذشته جایگاه خود را در صنعت جهانی تثبیت کند و حتی در چند سال اخیر دچار بحران شده است. وابستگی مستقیم بیش از 60000 خانواده به کشت و تولید چای و همچنین جایگاه خاص چای در سبد مصرفی خانواده های ایرانی، ضرورت تدوین استراتژی و ساختار مناسب برای صنعت چای ایران را دو چندان کرده است. از این رو در این مقاله با استفاده از مدل الماس گون پورتر- به عنوان چارچوب مطالعه رقابت پذیری- نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید صنعت چای مورد بررسی قرار می پیرد. بررسی ها نشان می دهد که نبود دیدگاه مدیریت یکپارچه در زنجیره عرضه صنعت چای مهمترین و اساسی ترین عامل تضعیف این صنعت بوده است. مطالعه زنجیره عرضه چای کنیا به عنوان یکی از کشورهای پیشرو در تولید و تجارت چای نشان می دهد که مدیریت یکپارچه زنجیره عرضه نقش بسزایی در ارتقای رقابت پذیری صنعت چای در آن کشور داشته است. یافته های این مقاله نشان می دهد که ایجاد ساختارهای پشتیبان در بخش های مختلف زنجیره عرضه چای و حاکم شدن تفکر مدیریت یکپارچه بر زنجیره تولید چای و ایجاد وابستگی بین سرنوشت بخش های درگیر در زنجیره عرضه می تواند به عنوان عانلی در شکل گیری مکانیزم های تقویت کننده مزیت رقابتی صنعت چای مطرح شود.

چای ، استراتژی ، مدیریت زنجیره عرضه ، رقابت پذیری ، مدل الماس گون پوتر