فاطمه سادات هاشمی حفظ آباد - دانشجوی مهندسی شهرسازی دانشگاه پیام نور واحد اردبیل، دانشکده هنر و معماری
المیرا عظیمی - استاد راهنما

این پژوهش در صدد پاسخ به این سوال است که مکتب تشیع و آئین های مذهبی و فرهنگی موجب بروز چه تحولاتی در معماری و شهرسازی، با مطالعه موردی در زمینه شهر اردبیل، گشته است؟ به دلیل تاثیر شناخت تاریخی و کالبدیجهت پاسخ به این سوال، با رویکردی تفسیری-تاریخی و بر اساس مطالعات کتابخانه ای، به بررسی تحولات شهرسازی، حوادث تاریخی، رشد، گسترش و تحولات شهرهای پذیرای مکتب تشیع با تحلیل تاثیرات تحولات اجتماعی، سیاسی،اقتصادی و فرهنگی در دوران های گوناگون می پردازد. این دگرگونی ها زمینه تحولات شهرسازی و شکل گیری فضاهای شهری جدید، پس از ظهور مکتب تشیع در شهرسازی ایران را فراهم نموده است . به این ترتیب برای معرفی عناصر متاثر از مذهب و آیین های مذهبی به تحلیل ساختار کهن بافت ها و بناها و شناسایی نقاط مهم آن ها با توجهبه تعاملات اجتماعی- فرهنگی مردم پرداخته که در دوره های پیشین شکل گرفته، تکامل یافته و با هم ترکیب شدند .همانند ارسن های تجاری، خدماتی یا مذهبی تشیع رسمی که با ورود و رسمی شدن مذهب تشیع به شهر، به جای ارسن های مذهبی صوفیه، هسته های گسترش و توسعه شهری شدند

تشیع، آئین های مذهبی، شهرسازی اسلامی