عاطفه صداقتی - عضو هیئت علمی دانشگاه بجنورد، دانشکده هنر، گروه شهرسازی کارشناس ارشد شهرسازی، دانشگاه تهران، پردیس هنرهای زیبا
سیده مهسا عسگری قوامی - دانش آموخته کارشناسی ارشد شهرسازی، دانشگاه هنر تهران

شهر مشهد، بعنوان دومین کلانشهر مذهبی جهان اسلام مطرح و بدینسان پایتخت معنوی ایران لقب یافته است. طبق بررسی ها، می توان گفت که شهر مشهد در تقابل ارزش های جدید مدرن با هنجارهای معماریسنتی و اسلامی خود، به شرایطی رسیده است که علاوه بر ساکنین خود، گردشگران نیز تفاوتی بین این شهر و سایر شهرها )ی غیر مذهبی( در زمینه ساخت و سازهای شهری، نمی یابند. و این یعنی اینکه نسبت بهپتانسیل ها و جاذبه های بالقوه ناشی از معماری و شهرسازی سنتی به منظور جذب گردشگر و در گام بعدی که بسی مهم تر است و آن ماندگاری گردشگر در شهرهاست، غفلت و کم توجهی شده است. نوشتار حاضر،با تکیه بر روش توصیفی- پیمایشی و مشاهدات عینی، سعی بر آن دارد تا از این منظر، به شهر، نگریسته و راهکارهایی را به منظور ایجاد سیمای شهری مذهبی و معنوی ارائه نماید. با توجه به عمق مسئله و با هدف تأمل بیشتر بر موضوع، صرفاً نورپردازی فضاهای شهری، مدنظر قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان می دهد که اتخاذ برنامه های عملیاتی توسعه شهرسازی و معماری اسلامی در شهر، تهیه نقشه جامع نورپردازی فضاهای شهری مشهد با توجه به وجود فضاهای 24 ساعته در شهر مشهد )خصوصاً در محورهای منتهی به حرم مطهر رضوی)ع((، می تواند یکی از مهمترین راهبردهای در خدمت مدیریت شهری مشهد در زمینه شکل دهی سیمای شهری معنوی و از این رهگذر، جذب و ماندگاری گردشگران بیشتر در شهر و ایجاد هویت شهری منحصر به فرد، باشد

سیمای شهری مذهبی- معنوی، معماری ایرانی- اسلامی، نورپردازی، فضای 24 ساعته، مشهد مقدس