سعید رضوانی کاخکی - دانشجو دکتری برنامه ریزی شهری دانشگاه فردوسی واحد بین الملل

رشد افقی و وابستگی به اتومبیل مدت مدیدی است که به جهت تخریب محیط زیست ، انزوای اجتماعی و ناپایداری اقتصادی مورد انتقاد قرار میگیرد.اما طرفداران رشد هوشمند به دنبال توسعه ای هستند که باجوامع قابل پیاده روی و متراکم مشخص شده باشد و ارائه دهنده طیف وسیعی از گزینه های مسکن و حمل و نقل باشد. در مدلهای رشد هوشمند ، طراحی جوامع شهری در مقیاسهای بزرگ انجام نمیگیرد و بجایتاکید بر تحرک و استفاده از وسائل نقلیه ، بر فضاهای پیاده محور و متنوع تاکید میگردد. در این مدل ، مناطق شهری بر اساس زنجیره ای از زیست بومهای انسانی ،که از لبه طبیعی تا مرکز انسان ساخت همراه است، بهشش منطقه ترابرشی تقسیم میشوند. برای آشنائی بیشتر با نحوه طراحی در چارچوب رشد هوشمند و مناطق ترابرشی در این مقاله یکی از محورهای فرسوده در مرکز شهر مشهد و یکی از واحدهای همسایگی واقع درلبه غربی شهر واقع در شهرک مسکونی قاسم آباد را که بر طبق روش مرسوم منطقه بندی در ایران، طراحی شده است ، مجدداً با روش منطقه بندی ترابرشی مقررات هوشمند شهری مورد بازبینی قرار گرفته و نتایج آن مقایسه شده است.در این مقایسه به نظر میرسد در طرح تفصیلی عوامل مهمی چون پیاده رو و عبور پیاده ها،رعایت حداقل کاربری فضای سبز در مرکز شهر ،مبلمان شهری متناسب با شخصیت محل و مقررات پیکر بندی در ساخت و ساز بناها در طراحی محور،تفاوتهای اساسی با روش هوشمند شهری دارد و فقر نظریهای برای سازگاری الگوهای توسعه شهری با اصول رشد هوشمند و توسعه پایدار در دوره گذار، از مهمترین مسائل برنامه ریزی شهری ایران است. روش تحقیق در این پژوهش، ترکیبی از نوع اکتشافی شامل روشهای کیفی و تجربی است. در جمعآوری اطلاعات از روش اسنادی و طرحهای شهری استفاده شده است. در ارزیابی اصول رشد هوشمند شهری در مناطق سراب و جاهد شهر مشهد از روش تحلیلی مقایسه ای استفاده - شده است.

رشد هوشمند شهری، جاهد شهر، سراب، طرح تفصیلی، مشهد، مقررات رشد هوشمند 2 ، مناطق ترابرشی 3 ،حومه شهر 4 ، هسته شهر