نگین سادات مقدسی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری منظر، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس
مهدی حقیقت بین - استادیار گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس

امروزه بزرگراههای شهری نقش مهمی را در حملونقل و جابهجایی شهروندان در شهرهای شلوغ وپرجمعیت ایفا میکنند؛ اما در طراحی آنها بیشتر به جنبههای عملکردی و ارتباطی توجه میشود، درحالیکهمنظر بزرگراه میتواند نقش مهمی در زیباسازی شهری و دستیابی به کیفیت مطلوب ازلحاظ بصری برای استفادهکنندگان داشته باشد. حرکت و سکانسهای بصری در میزان ادراک، شناخت و ارزیابی منظر شهری ازاهمیت ویژهای برخوردار است و جایگاه این مهم در منظر راه و بخصوص بزرگراههای شهری دوچندان میشود. در طراحی بزرگراههای شهری علاوه بر نقش عملکرد بایستی منظر و سکانسهای بصری نیز مدنظرطراحان قرار گیرد چراکه منظر بزرگراههای شهری میتواند مانند سایر فضاهای شهری نقش مهمی در سازمان هویتی و تصور شهروندان از شهر داشته باشد. وجود تصویر عینی و ذهنی مطلوب و خوانا، میتواند بهشناسایی منسجم و سازمانیافته از بافت شهری، و ارتقا حس جهتیابی و خوانایی برای شهروندان در شهر کمک میکند و موجبات بهبود شرایط روحی و روانی استفادهکنندگان از فضاهای شهری را فراهم آورد .موضوع ارزیابی کیفیت بصری منظر، تعیین و مشخص کردن شاخصها و معیارهایی است که از طریق آنها بتوان مناظر را حفاظت، احیا یا بازسازی کرد . در این پژوهش که به روش توصیفی-تحلیلی انجام شده بر آناست که ضمن بیان معیارها و شاخصههای مؤثر، به راهکارهایی برای ارتقا کیفیت بصری منظر بزرگراه دست یابد. برای دستیابی به این هدف بعضی معیارهای مؤثر که به لحاظ عینی و ذهنی میتواند برای ناظرین و عابرین اهمیت داشته باشد از طریق منابع کتابخانهای استخراج و بهوسیله پرسشنامه موردسنجش قرارگرفتهاست. نتایج بهدستآمده گویای عوامل تأثیرگذار در ارتقا کیفیت بصری بزرگراه شامل خوانایی، هماهنگی، عناصر نشانهای، آرامش، سکانس بندی و طراحی مناسب جدارهها و ارزشگذاری آنها از نگاه شهروندان میباشد.

سیمای شهر، خوانایی، کیفیت بصری، بزرگراه شهری، ادراک