سیدهاشم علوی نسب - دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری دانشگاه پیام نور مشهد
حسین بنائی منش - کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری دانشگاه آزاد چالوس

امروز صنعت توریسم و جذب گردشگر از عوامل موفقیت هر کشور به لحاظ اقتصادی محسوب میگردد.بهطور که بخش از درآمدهای دنیا از طریق این صنعت به دست میآید. تقاضای روزافزون گردشگران برایاستفاده از جاذبههای طبیعی و بازدید از اماکن تاریخی باستانی،فرهنگی و مذهبی، بستر مناسبی را برای فراهم - ساختن امکانات رفاهی و توسعه گردشگری فراهم آورده است. شهرهای مذهبی ایران ازنظر موقعیت مکانی وداشتن عناصر مهم جذب گردشگر مانند چشمانداز و مناظر طبیعی، آثار باستانی، تنوع اقلیمی، آداب و رسوم و سنن اجتماعی زمینههای مناسبی برای توسعه فعالیتهای گردشگری دارند. گردشگری مذهبی بهعنوان یکی از اشکال گردشگری، ازجمله پر رونق ترین گردشگریها در زمان حاضر است . شهر مشهد بهواسطه وجود بارگاه منور حضرت امام رضا(ع) ازجمله مهمترین شهرهای مقصد گردشگری مذهبی در ایران بشمار میرود. استفاده از این پتانسیل گردشگری نیازمند برنامهریزی دقیق و آیندهنگر میباشد که از طریق آن بتوان زمینههای توسعهگردشگری مذهبی در سطح ملی، منطقهای و بینالمللی گسترش داده و شهر مشهد را بهواسطه آن بهعنوان یکشهر قطب گردشگری مذهبی منطقهای و جهان اسلام تبدیل کرد. مدیران شهری در امر برنامه ریزی و مدیریت گردشگری کمترین نقش را بر عهده داشتهاند. درحالیکه حضور عالمانه و مقتدرانه مدیریت شهری، در برنامهریزی و سیاستگذاری امور گردشگری بهخصوص در حوزه گردشگری مذهبی، آثار و پیامدهای مثبت درپی خواهد داشت. به همین منظور این تحقیق در نظر دارد، با روش توصیفی و تحلیل عوامل و مؤلفههای اثرگذاری مدیریت شهری را در حوزه گردشگری مذهبی در شهر مشهد را مورد بررسی قرار دهد. اطلاعاتمورد نیاز این بررسی با استفاده از پرسشنامه که توسط محقق طراحیشده، از 07 نفر از مدیران حوزه گردشگری و گردشگران جمعآوری شد. دادههای گردآوریشده با روش آمار استنباطی بهخصوص همبستگی،رگرسیون چند متغیره با کمک نرمافزار SPSS تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که مدیریت یکپارچه شهری؛ مشارکت مردم؛ آگاهی و آموزش مردم؛ کاهش تمرکزگرایی؛ سیاستهای مرتبط با شرایط محلی؛ ثبات مدیریتها؛ پذیرش مردمی گردشگران؛ وجود زیرساختهای لازم و توجه به آثار مخرب گردشگری ازجمله عوامل مدیریت شهری هستند که بالاترین تأثیر را در توسعه صنعت گردشگری بر عهده دارند.

توسعه گردشگری، گردشگری مذهبی، مدیریت شهری،شهر مشهد