کامران موسی خانی - کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری
قاسم زوکی نژاد - شهردار محترم منطقه 1 شهرداری مشهد مقدس
اصغر انصاری - معاونت معماری و شهرسازی منطقه 1 شهرداری مشهد مقدس، کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری
غزاله خلیلی - کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری

برنامهریزی منطقهای باهدف توسعه و کاهش نابرابری منطقهای، از موضوعات مهم در کشورهای در حال توسعه محسوب میشود. شناخت و تجزیه و تحلیل وضع مناطق درزمینه های محیطی ، اقتصادی ،اجتماعی و فرهنگی نخستین گام در فرایند برنامهریزی توسعه منطقهای است. با این حال در پژوهش حاضر سعی شده است، با روش توصیفی - تحلیلی به تعیین درجه توسعهیافتگی مجموعه شهری حوزه جنوب غربتهران در شاخصهای اقتصادی اجتماعی - توسعه پرداخته شود. در این پژوهش مجموعه شهری حوزه جنوب غرب تهران بر اساس 21 شاخص با تأکید بر شاخصهای اقتصادی و اجتماعی با استفاده از مدلهایکمی برنامهریزی ازجمله مدل تصمیمگیری چند معیاره شباهت به گزینه ایده آل TOPSIS و وزن دهی شاخصها با تکنیک AHP سطحبندی و میزان نابرابریهای موجود در مجموعه شهری مورد بررسی قرارگرفت. نتایج به دست آمده از این بررسیها حاکی از آن است که شهرهای ملارد و باغستان به ترتیب با %99288 و %92419 در سطح برخوردار و شهرهای شاهد شهر و اندیشه به ترتیب با 21121 % و 22911 % درسطح عدم برخورداری هستند. یافتهها نشان میدهد لزوم توجه به برنامهریزی غیرمتمرکز بر اساس منابع و محدودیتها بهمنظور نیل به توسعه و پیشرفت متعادل و یکپارچه منطقهای، ضرورتی اجتناب ناپذیراست. درادامه برای بررسی ارتباط بین پراکنش جمعیت و توزیع فضایی خدمات شهری از مدل اسپیرمن و آنتروپی استفادهشده است. با استفاده از این مدل، ضریب همبستگی اسپیرمن در حدود) 281494 (محاسبه شد که عدد - به دست آمده، نشانگر همبستگی نامناسب بین پراکنش جمعیت و توزیع خدمات اقتصادی اجتماعی در 22شهر حوزه جنوب غرب تهران میباشد. در نتیجه با توجه به نتایج به دست آمده میتوان گفت که تمامی شهرهای مورد مطالعه از نظر توزیع خدمات و امکانات در حالت نامتعادل قرار دارند و توزیع خدمات براساس پراکنش جمعیت صورت نگرفته است.

عدالت اجتماعی ، برنامهریزی منطقهای، پراکنش جمعیت، توزیع خدمات، AHP ، TOPSIS