لیلا غفارزاده نمازی - استادیار، دانشگاه محقق اردبیلی دانشکده مشگین شهر، اردبیل
نادعلی باباییان - استاد، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
عباس قمری زارع - استادیار، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران
حاتم حاتمی - کارشناسی ارشد، سازمان آموزش و پرورش

در سالهای اخیر در کشور ما نیز توجه زیادی به گیاهان دارویی شده است. از آنجا که گونه های مختلف گیاه مرزه بر اثر برداشت بیرویه از عرصههای طبیعی توسط انسان، تنشهای زنده و غیرزنده تهدید شده و کشت کار پیدرپی یک گونه باعث کاهش تنوع ژنتیکی آنها میگردد، حفظ ذخایر ژنتیک این گونهها از اهمیت بالایی برخوردار است. با استفاده از تکنیک نگهداری بذر در دمای فراسرد که یکی از روشهای نگهداری ژرم پلاسم در شرایط خارج از رویشگاه است، میتوان بذر را به طور طولانی مدت، با هزینه بسیار کمتر و بدون از دست دادن قوه نامیه ذخیره سازی کرد. برای نگهداری بذر Satureja spicigera در شرایط فراسرد از پیش تیمارهای گلیسرول، محلول ویتریفیکاسیون گیاهی Plant Vitrification Solution یا PVS2کاهش رطوبت بذر قبل از ورود به ازت مایع استفاده شد. نتایج نشان داد که بین پیشتیمارهای مختلف، از لحاظ شاخص جوانهزنی و سرعت جوانهزنی اختلاف معنیداری وجود دارد و میتوان با استفاده از فناوری فراسرد و بکارگیری پیشتیمار مناسب، بذر این گونه ارزشمند و در حال خطر را میتوان برای مدت زمان بسیار طولانی حفظ و از انقراض این گونه منحصر به فرد جلوگیری نمود

مرزه، فراسرد، ژرم پلاسم، گلیسرول، ویتریفیکاسیون