سام صفری ده کهنه - استادیار مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی شهرکرد
زهره یوسفیان قهفرخی - کارشناس مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی شهرکرد

زوال بذر یک صفت نامطلوب در کشاورزی است که موجب کاهش درآمد تولید دانه، برابر 25 درصد از محصول برداشت شده میگردد.گندم هم به صورت بهاره و هم به صورت پاییزه کشت میگردد و در اوایل تابستان برداشت میشود و برای کاشت در فصل بعد حداقل به چند ماه انبارداری نیاز دارد. به علاوه کشاورزان معمولاً بذر گندم را از یک فصل برای فصل رشد بعدی نگهداری میکنند. عموماً انبارهای مورد استفاده برای این منظور از حداقل استانداردهای انبارداری نیز برخوردار نیستند. لذا اثرات سوء زوال بذر قابل انتظار خواهد بود.جهت بررسی اثر زوال بذر بر جوانه زنی، بنیه و رشد گیاهچه ارقام گندم، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی به صورت فاکتوریل انجام گردید. در این آزمایش چهار رقم گندم آبی شاملالوند، پیشگام، اروم و زارع استفاده شده است. اعمال تیمار زوال بر روی بذور این چهار رقم به این روش بوده است که بذور در دمای 41 درجه سانتیگراد و رطوبت بالا به مدت زمان های 7 روز، 14 روز و 21 روز قرار گرفتند و سپس به همراه تیمار شاهد(بدون زوال) آزمون جوانه زنی و رشد گیاهچه انجام شد. نتایج حاصل نشان میدهد که با افزایش سطح زوال خصوصیات جوانه زنی شامل درصد و سرعت جوانه زنی، بنیه ی بذر و همینطور میزان رشد گیاهچه در همه ارقام کاهش یافت. در کل همهی ارقام تقریباً عکس العمل یکسانی در برابر زوال بذر از خود نشان داده اند. اثرات سوء زوال در تیمار 41 روز، نمود بیشتری داشته است

گندم، زوال بذر، جوانه زنی، رشد گیاهچه، بنیه ی بذر