طاهره محمدآقایی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین، گروه معماری، قزوین، ایران
جمال الدین سهیلی - دکتری تخصصی معماری، استادیار و هیئت علمی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین، گروه معماری، قزوین، ایران

اگرچه در گذشته، عابر پیاده به عنوان عنصر اصلی در طراحی های شهری مورد توجه قرار می گرفت و نقش حائز اهمیتی در برنامه ریزی ها و سازماندهی فضایی شهرها ایفا می کرد، ولی امروزه، توسعه شهرنشینی و افزایش مالکیت خودرو، منجربه کاهش توجه به این عنصر و نزول سطح کیفیت فضاهای پیاده محور گشته است که این امر، تضعیف حضور شهروندان و تعاملات اجتماعی افراد در سطح شهر را به همراه داشته است. از سویی دیگر، یکی از نکات قابل توجه در طراحی شهری آن است که همه خدمات و امکانات پیش بینی شده باید به صورت برابر و عادلانه در اختیار تمام اقشار جامعه قرار گیرد، بگونه ای که امکان فعالیت همه افراد از هر گروه سنی و جنسیتی را فراهم نماید. نکته ای که شاید بتوان گفت در طراحی های جدید شهرها مورد فراموشی قرار گرفته و افرادی را که از محدودیت های جسمی رنج می برند، از جمله : سالمندان، با مشکل رو به رو کرده است. از همین رو لازم است تا با ایجاد تغییرات مناسب در ساختار کنونی محورهای پیاده، قابلیت پیاده مداری شهرها را افزایش داده و با فراهم نمودن حضور راحت و ایمن قشر سالمند در فضاهای شهری، زمینه تعامل سازنده میان تمام گروه های سنی را در جامعه فراهم کنیم. در راستای انجام این پژوهش از راهبرد ترکیبی تحقیق کمی و کیفی استفاده شده است و نیز مدل اتخاذ شده در روش تحقیقی این مطالعه، مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای و میدانی (مصاحبه و پرسشنامه) بوده که رویکردی پیمایشی-تحلیلی دارد. در پایان پژوهش این نتیجه اتخاذ گردید که می توان با ارائه رهنمودهای مناسب در طراحی های شهری به ویژه توجه به مسیرهای عبور و پیاده راه ها، ضمن تحقق طرح شهر دوستدار سالمند، زمینه حضور بیشتر سالمندان و برقراری تعاملات اجتماعی سازنده و سلامت روان آن ها را فراهم کرد

ساختار کالبدی، سالمندان، عابر پیاده، محورهای پیاده، مناسب سازی