عبدالکریم شاحیدر - عضو هیأت علمی دانشگاه پیام نور
امینه مؤیدیان - پژوهشگر حقوق بین الملل

حقوق بینالملل محیط زیست، یکی از شاخههای نوین حقوق بینالملل است که در صدد وصول به اهدافی همچون، حفاظت و حمایت از زندگی و حیاتگونههای مختلف گیاهان و جانوران وحشی، اقیانوس ها، دریا ها، هوا، خاک و به طور کلی طبیعت خدادادی است. این شاخه از حقوق بینالملل،از بدو پیدایش با موانع و چالشهای عدیدهای چه به لحاظ داخلی و چه به لحاظ خارجی و بینالمللی مواجه بوده و هست. این موانع و چالشهاتا حدود زیادی بر روند پیشرفت و ترقی این شاخه جدید حقوقی بین- المللی اثر گذار بوده و سیر تبدیل قواعد آن را از حقوق نرم و قوام نیافته به سمت حقوق سخت و برخوردار از ضمانت اجرای مناسب، آهسته وکند نموده است. از این رو، مقاله حاضر در راستای دستیابی به راهکارهای مناسب داخلی و بین المللی، جهت تسریع فرایند عام الشمول شدن موازین حقوقی بینالمللی زیست محیطی و به تبع آن تبدیل آنها به قواعد لازم الاجرای برخوردار از ضمانت اجرای کافی و مناسب، ضمن بررسی و تبیین چالشهای موجود داخلی و بینالمللی، به این نتیجه دست یافته است که کشورها زمانی دوره گذار از بحرانهای زیست محیطی را به خوبی پشت سر خواهند گذاشت که به طور جدی به دنبال رفع مسائل و چالشهای محیط زیست باشند و با مدیریت بهینه و مؤثر و کارآمد از یک طرف و ایجاد یک نهاد کیفری بینالمللی از سوی دیگر، زمینه دستیابی به اهداف جهانی زیست محیطی را فراهم نمایند. لذا باید مهمترین سیاست دولتها بکارگیری ابزارهای پیشگفته برای رسیدن به توسعه پایدار در زمینه محیط زیست باشد. این امر موجب شکوفایی روزافزون حقوق بینالملل محیط زیست و عبور آن از حقوق نرم و رسیدن به حقوق سخت در این زمینه خواهد شد.

حقوق بینالملل محیط زیست، گذار، چالشهای داخلی وبینالمللی