علیرضا حیدری - کارشناس مهندسی معدن شرکت معادن قدس رضوی
کورش شهریار - دانشیار دانشکده فنی، گروه مهندسی معدن، دانشگاه کرمان

مقوله پایداری شیب یکی از مهمترین وحساس ترین زمینه های مهندسی برای طراحان معادن روباز و مهندسین ژئوتکنیک می باشد. انتخاب شیب مناسب برای هر معدن چه از نظر اقتصادی و چه از نظر فنی مهمترین بخش طراحی را تشکیل می دهد. این مقاله به بررسی پایداری شیب معدن اولیه کانسار B از معادن آهن سنگان می پردازد. ابتدا توسط روشهای مختلف و با توجه به داهده های بدست آمده در مرحله اکتشاف به ارزیابی کمی وکیفی توده سنگ جایگاه معدن پرداخته شده است، و سپس به کمک روشهای ترسیمی، تحلیلی احتمال شکست و یا پایداری شیب در دیواره هایمختلف معدن بررسی شد است. برای این منظور از معیار اصلاح شده هوک و براون و رده بندی اصلاح شده SMR توسط آقای رومانا استفاده شده و درضمن پارامترهای داخلی توده سنگ یعنی f,c و ضرایب s,m بدست آمده است. با توجه به نتایج بدست آمده پتانسیل شکست صفحه ای (Plane Failure) در دیواره جنوبی و پتانسیل شکست واژگونی (Toppling Failure) در دیواره شمالی وجود دارد. فاکتور ایمنی برای پتانسیل های شکست مزبور محاسبه شده است. از آنجا که تعداد دسته درزه ها و سایر سطوح ناپیوستگی و لایه بندی در بعضی از قسمتهای کانسار B زیاد می باشد. لذا امکان شکست قاشقی (Circulre Failure) در بعضی از دیواره های کانسار پیش بینی می گردد که فاکتور ایمنی برای این نوع شکست نیز محاسبه گردیده است. داهده های مورد استفاده در این تحلیل ها از اطلاعات اکتشافی موجود در معدن گرفته شده است که در موارد لزوم مورد ارزیابی و تایید مجدد قرار گرفته است.