محمدرضا پویا - کارشناس ارشد سازه های هیدرولیکی، شرکت مهندسی منابع آب و خاک
روح ا... خراسانی - کارشناس عمران، شرکت مهندسی منابع آب و خاک
کریم مجیدزاده اول - کارشناس ارشد زمین شناسی، شرکت مهندسی منابع آب و خاک

سدهای ذوزنقه ای نوعی از سدهای بتنی وزنی هستند که مقطع آن ها در بالادست نیز شیبی مشابه با پایین دست دارد. با وجود صرف مصالح بیشتر در این سدها به دلیل توزیع مناسب و کاهش تنش های به وجود آمده در بدنه، ساخت آنها می تواند با مصالح ارزان در دسترس و با تسهیل شیوه اجرا انجام پذیرد. با این رویکرد احداث سدهای ذوزنقه ای در برخی ساختگاه ها به دلیل مسائلی همچون شرایط پی و نوع مصالح در دسترس توجیه اقتصادی مناسب تری نسبت به سایر گزینه ها پیدا می کند. دایک های جانبی مخزنی سد شهری کور مشتمل بر چهار دایک با مجموع طول 1324 متر هستند که طراحی آنها با در نظر گرفتن مقطع ذوزنقه و مصالح خاک سیمان صورت پذیرفته است. در این مقاله طرح و محاسبه سدهای ذوزنقه ای با مصالح خاک سیمان و به طور خاص دایک های جانبی سد مخزنی شهری کور به عنوان اولین سدهای کشور که با چنین مصالحی ساخته می شوند، بررسی شده است.

سد بتنی وزنی، سد ذوزنقه ای، مصالح سیمانته شده، نمودار لوزی شکل