بابک ابراهیمی - مدیر دفتر برنامه ریزی آب، شرکت آب منطقه ای اصفهان
حمید رضا مجیری - کارشناس دفتر برنامه ریزی آب، شرکت آب منطقه ای اصفهان

برای بررسی روند توسعه کشاورزی و بالطبع روند افزایش مصرف آب در بخش کشاورزی، از داده های ماهواره ای چند طیفی با تفکیک مکانی و طیفی متوسط ( لندست 4و5و7و8و ) و همینطور تصاویر با تفکیک مکانی بالا )ماهواره کوئیک برد( به طور تلفیقی در محدوده مطالعاتی بن و سامان استفاده گردید. در این تحقیق داده های ماهواره کوئیک برد از طریق چشمی تفسیرو مناطق کشاورزی در سال مبنا (1393 ) تفکیک و سپس با داده های ماهواره لندست مربوط به دو فصل بهار و انتهای تابستان که به روش نظارت شده طبقه بندی )با روش حداکثر احتمال( گردید مقایسه و نهایتا تفکیک اراضی باغی و زراعی در سال مبنا نهائی شد. برای تهیه نقشه اراضی کشاورزی سال آبی 93-94 همینطور سالهای آبی قبل، از لایه کشاورزی سال مبنا و داده های طیفی 12 مقطع زمانی طی سالهای 59 الی 94 استفاده گردید. برای تدقیق اراضی باغی و زراعی در هر سال، دوتصویر مختلف مربوط به دو فصل متفاوت سال )اواسط بهار و اواخر تابستان( مورد استفاده قرار گرفت. محاسبه میزان آبمصرفی کشاورزی در این محدوده بر اساس سند ملی آب و با توجه به الگوی کشت غالب در منطقه صورت گرفت. نتایج حاصلاز این تحقیق نشان داد که دو دوره زمانی کاملا مشخص در روند توسعه باغات این منطقه وجود داشته است. در دوره اول (از59 الی 83 ) سطح اراضی کشاورزی منطقه از 5580 هکتار به 8500 هکتار افزایش یافته است. در این دوره مساحتاراضی باغی و درختکاری های سنتی با نرخ رشد 95 هکتار در سال به 6300 هکتار افزایش یافته است. در دوره دوم )از سال 83 الی 94 تغییرات شدید و گسترده کاربری اراضی و تبدیل اراضی به باغات به چشم میخورد به طوری که مساحت اراضی کشاورزی در سال 1394 ( شامل باغات ، باغ در دست احداث و اراضی زراعی )تا 24200 هکتار افزایش یافته است. طی این دوره مساحت اراضی باغی با نرخ رشد 1173 هکتار در سال ) 12 برابر دوره اول( از 6300 هکتار به 19062 هکتار افزایش یافته است. نتایج نشان میدهد که روند توسعه اراضی زراعی در هر دو دوره تقریبا ثابت و کمتر از 3000 هکتار در سال بوده است. باتوجه به الگوی کشت منطقه و سند ملی آب، مصرف آب در این حوضه از میزان 73میلیون متر مکعب در سال 61 (30 میلیون مترمکعب سهم برداشت مستقیم از رودخانه زاینده رود(، به 201/3 میلیون متر مکعب در سال 1394 افزایش یافته است که به تنهائی معادل دو برابر کل آب تخصیص یافته به صنایع در حوضه زاینده رود از ابتدا تا کنون است.

بن – سامان، لندست، کوئیک برد، طبقه بندی نظارت شده