امجد ایرانخواه - کارشناسی ارشد جامعه شناسی، آموزش و پرورش استان کردستان
امید قادرزاده - دانشیار دانشگاه کردستان، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، گروه جامعه شناسی
کمال خالق پناه - استادیار دانشگاه کردستان، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، گروه جامعه شناسی

هدف از این پژوهش شناخت ریشههای گفتمان آل احمد و نحوهی رویارویی آل احمد با گفتمان مدرنیته و غرب با بررسی سطح پرکتیس گفتمانی )تفسیر( آثار آلاحمد می باشد. جامعهی آماری تحقیق دو کتاب مهم آل احمد، یعنی: غربزدگی1431 ( و در خدمت و خیانت روشن فکران ) 1431 (، انتخاب شدهاند که به نوعی تکملهی همدیگر نیز هستند. تحلیل ( دادهها در سطح تحلیل تفسیر صورت پذیرفته است. جلال آل احمد نیز به مثابه موجودی اجتماعی، یقیناً ذهنیتی تاریخمند و بسترمند دارد که نتیجه رابطه دیالکتیک گفتمانی زمان خویش است. با توجه به بررسیهای این پژوهش اندیشه غرب زدگی مورد نظر آل احمد برساختی است از رابطه دیالکتیک میان گونههای گفتمانی روحانیون، روشن فکران، ملیگرایی. این گفتمانها هر کدام به نسبتهایی تکیهگاه اصلی شکلگیری ذهنیت جلال بودهاند ولی آنچه که بدیهی استعدم مؤثر و کارا بودن نقش هر کدام از آنها به تنهایی است. گفتمان دینی و تربیت مذهبی خانوادهگی جلال جزو اساسی- ترین مجموعهها و بسترهای تأثیرگذار بر شکلگیری ذهنیت آل احمد است. اهمیت جریان روشنفکری در نزد جلال باعثمیشود تا بحثی تبارشناسانه راجع به تعریف و رسالت روشن فکران داشته باشد. در این راستا ردیابی گفتمان روشنفکری در آثار جلال بیشتر نمود مییابد همچنین یک از اساسیترین مقولههایی که آل احمد در گفتمان ملی بر آن تاکید دارد عرضه و جنم و غیرتی است که از دست رفته و باید دوباره آن را بدست آورد. پرکتیسهای گفتمانیای که میان گونههایگفتمانی قرار داشتهاند نهایتاً در پیکرهبندی مجددی از جانب جلال به صورت گفتمانی واحد تحت عنوان گفتمان غرب زدگی صورت بندی شدهاند و در برابر گفتمان واحد غرب قرار گرفته است.

تحلیل گفتمان، سطح پرکتیس گفتمانی، جلال آل احمد، غرب زدگی، در خدمت و خیانت روشن فکران