ارائه یک مدل مقدماتی از فرآیند شکل گیری نگرش به ازدواج: یک مطالعه کیفی بومی

مقدمه: نگرش ها به عنوان یک پدیده شناختی بر رغبت، احتمال ازدواج، سن و زمان ازدواج، و نیز بر پایداری آن تاثیر قابل توجه دارد. با توجه به اینکه تا کنون مدلی در تبیین چگونگی شکل گیری نگرش به ازدواج در کشور ارائه نشده است، مطالعهحاضر با هدف تبیین و ارائه یک مدل مقدماتی بومی از این فرآیند انجام شده است. روش: مطالعه حاضر، یک پژوهش کیفی بود که با استفاده از نظریه زمینه ای در سال های1393-94 انجام شد. نمونه گیری ابتدا به روش هدفمند از بین دانشجویان متاهل دانشگاه شهید چمران انجام شد. سپس با پیشرفت پژوهش و ظهور طبقات و کدهای اولیه، فرآیند نمونه گیری از هدفمند به نمونه گیری نظری تغییر و تا اشباع داده ها و تکمیل نظریه ادامه یافت. در مجموع، 14 نفر با میانگین سنی 11 سال در این پژوهش مشارکت کردند. روش گردآوری داده ها، مصاحبه هاینیمه ساختارمند عمیق بود. برای تحلیل داده ها از کدگذاری سه مرحله ای)باز، محوری، انتخابی( اشتراوس و کوربین استفاده شد. که در آن مدل نظری از طریق مقایسه مداوم داده ها و ادغام کدهای مشابه ارائه گردید.یافته ها: تحلیل داده ها و کشف ارتباط آنها در قالب یک مدل پارادیمی، بدین شرح ارائه گردید: تغییر نسبی در نگرش به ازدواج طبقه مرکزی نهفته در فرآیند داده ها بود که ضمن توجیه فرایند روانی- اجتماعی اساسی، سایر مقوله ها را به یکدیگر ارتباط می دهد. اجزای مدل در دو طبقه عوامل فرهنگی – اجتماعی؛ تجربیات اولیه و مشاهده الگوهای ناقص بهعنوان شرایط علی، سه طبقه آگاهی و شناخت یکدیگر؛ حمایت های مادی و معنوی؛ ادراک حرمت و قداست ازدواج به عنوانشرایط مداخله گر، فشارهای های ازدواج، دخالت والدینی و انتقال بین نسلی؛ و نیز عوامل اقتصادی به عنوان شرایط زمینه ای،راهبردهای مقابله رفتاری متناسب با نگرش به عنوان کنش های تعاملی؛ ادراک آمادگی و اشتیاق به ازدواج؛ دوسوگرایی در تصمیم به ازدواج و تاخیر در سن ازدواج به عنوان پیامد این مدل پارادایمی ارایه می گردد. تمام این طبقات از طریق طبقه مرکزی پژوهش به یک دیگر مرتبط گردید. بحث و نتیجه گیری: طبق این مدل تغییر نگرش ها نسبت به ازدواج طی یک رویکرد سیستمی)طرح کلی( ، ترویج الگوهای موفق ازدواج در جامعه، حمایت های مادی و معنوی والدین، آموزش راهبردهای مقابله ای متناسب با چالش های ازدواج درایران، افزایش مهارت های امادگی ازدواج و حمایت دولت در تشکیل واحدها و هسته های مشاوره ازدواج که توسط روانشناسان و مشاوران خانواده و ازدواج با بصیرت و حرفه ای اداره شود، امری ضروری هستند

Keywords:

نظریه زمینه ای , نگرش به ازدواج , دانشجویان متاهل , مطالعه کیفی