حسن حیدری - دانشیار دانشکده اقتصاد، دانشگاه ارومیه
پروانه فرخ نهاد - کارشناس ارشد علوم اقتصاد، دانشکده اقتصاد، دانشگاه ارومیه
یوسف محمدزاده - استادیار، دانشکده اقتصاد، دانشگاه ارومیه

کاهش اهمیت برخورداری از منابع اولیه و نیروی کار به عنوان مزیت نسبی در برخورداری از رشد اقتصادی، توجه به مقوله بهره وری را به همراه داشته است. چرا که با مطالعات انجام شده بیشترین افزایش در محصول ناخالص ملی بر اثر بهبود در اثر بخشی و کیفیت نیروی انسانی و سرمایه به وجود می آید تا به کارگیری کار و سرمایه اضافی . همچنین معیار توسعه یافتگی هر کشوری به میزان بهره گیری مطلوب و بهینه از منابع و امکانات موجود در جهت نیل به اهداف اقتصادی آن بستگی دارد. بنابراین در این پژوهش به بررسی نقش سرمایه انسانی بر بهره وری کل با استفاده از روش گشتاور های تعمیم یافته GMM در منتخبی از کشورهای در حال توسعه طی دوره زمانی 2٬012 - 2٬002 پرداخت شده است. همچنین برای محاسبه بهره وری کل عوامل تولید از شاخص دیویژیا استفاده شده است. نتایج بیانگر رابطه مثبت و معنی داری بین سرمایه انسانی و بهره وری کل می باشد. همچنین هزینه های تحقیق و توسعه و واردات کالاهای با تکنولوژی بالا تأثیر مثبت و معنی داری بر بهره وری کل دارند. بنابراین طبق نتایج به دست آمده توجه به سرمایه انسانی به عنوان مهم ترین و تأثیرگذارترین عامل با ضریب 0.08 بر بهره وری کل باید مورد توجه قرار بگیرد.

بهره وری کل عوامل تولید، سرمایه انسانی، هزینه های تحقیق و توسعه، روش داده های تابلویی