زهرا سهرابی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد فیروزکوه
عین الله دیری - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد قائمشهر

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین نیازهای شغلی و بهبود فرایند کار در کارکنان بانک ملی استان مازندران و ارائه چهارچوب مفهومی مناسب انجام گرفت. برای پاسخ به پرسش اصلی پژوهش، با بررسی ادبیات موجود در حوزه نیازهای شغلی و بهبود فرایند کار پنج فرضی با متغیر مستقل نیازهای شغلی که شامل مؤلفه های ( نیازهای فیزیولوژیک، نیازهای ایمنی، نیازهای اجتماعی، نیازهای احترام و نیازهای خود شکوفایی) و وابسته بهبود فرآیند کار تدوین شد. این تحقیق با روش توصیفی - هم بستگی انجام شد. جامعه آماری آن تعداد 1٬689 نفر ( 102 نفر زن و 1٬587 نفر مرد) کارکنان بانک ملی استان مازندران در سال 1٬394 می باشند. حجم نمونه با استفاده از جدول کرجسی و مورگان 311 نفر (18 نفر زن و 293 نفر مرد) بود که این تعداد نمونه به روش نمونه گیری تصادفی - طبقه ای و خوشه ای تعیین شده اند. ابزار گردآوری اطلاعات شامل دو پرسش نامه، پرسش نامه نیازهای شغلی در قالب 64 سؤال بسته پاسخ برای مؤلفه های نیازهای فیزیولوژیک، نیازهای ایمنی، نیازهای اجتماعی، نیازهای احترام و نیازهای خود شکوفایی و پرسش نامه بهبود فرآیند کار که مشتمل از 24 سؤال بسته می باشد. روایی ابزار توسط متخصصان و صاحب نظران در حوزه جامعه شناسی و روان شناسی مورد تأیید قرار گرفته و پایایی ابزار به روش آلفای کرونباخ برای پرسش نامه نیازهای شغلی 0/87=rα و برای پرسش نامه بهبود فرآیند کار به میزان 0/83 = rα به دست آمد که هر دو پرسش نامه با توجه به آلفا به دست آمده از اعتبار قابل قبولی برخوردار می باشند. به منظور تجزیه و تحلیل آماری معیارهایی چون فراوانی برحسب تعداد، در صد، نمودار و آزمون کولموگروف اسمیرنوف برای تعیین نرمال بودن متغیرها، آزمون ضریب هم بستگی پیرسون جهت رد یا تأیید فرضیه ها استفاده گردید. نتایج حاصل از آزمون ضریب هم بستگی پیرسون رابطه مثبت و معنا داری را بین متغیرهای مستقل نیازهای شغلی و وابسته به بعد فرآیند کار کارکنان نشان داد.

بهبود فرایند کار، نیازهای فیزیولوژیک، نیازهای ایمنی، نیازهای اجتماعی، نیازهای احترام و نیازهای خود شکوفایی