حسین شیخ حسنی - استادیاردانشگاه پیام نور

توسعه، یکی از مفاهیمی است که در تمامی حوزه های زندگی بشر وارد شده است و با توجه به وسعت حوز ۀ کاربردی آن می تواند بر مسائل سیاسی، اقتصادی، اجتماعی،فرهنگی؛طبیعت ؛محیط زیست و غیره تأثیری عمیق داشته باشد. با توجه به تحولات جهانی بعد از جنگ جهانی دوم و ایجاد آثارمخرب توسعه در چنین کشورهایی، می توان ایجاد یک اعتدال همه جانبه را مهمترین رکن توسعه دانست. اصل توسع ۀ متعادل و متوازن، مباحثی همچونعدالت، پرهیز از اسراف،بهره گیری حداکثر از امکانات زیست بوم، حفظ محیط زیست و منابع طبیعی را به دنبال دارد و به این ترتیب، اصل توسع ۀ پایدارمطرح می شود. و با بهره گیری از نظرات کارشناسان، میزان انطباق و همسویی این شاخص ها والگوها با آموزه های سنتی وزیست فناور نوین بیان خواهد گردید. خانه فضایی است مرتبط که آدمی از دیرباز به طور روزمره از آن تاثیر گرفته و بر آن تاثیر می گذارد و خانه اولین فضایی است که آدمی احساس تعلق فضایی را در آن تجربه می کند. احداث یک خانه پدیده ای فرهنگی محسوب شده و شکل و سازمان فضایی آن به شدت تحت تاثیر فرهنگی استتکته بته آن تعلتق دارد. از طرفی دیگر با بررسی آموزه های دینی و اسلامی در ارتباط با ویژگی های خانه مطلوب با مقولاتی مانند توصیه به داشتن حریمخانه، پرهیز از اشتراک متقابل، نور در خانه، پرهیز از بیهودگی، ایجاد آرامش، امنیت، سکون و ... مواجه می شویم. لذا با توجه به فرهنگ غنی ایران زمین و همچنتین براستاس متوارد مطرح شده در مسکن مطلوب در اسلام، نیاز به شناخت و بیان عناصر و ویژگی های موجود در طراحی مسکن ایرانی براساس فرهنگ ایرانی و مباحت مطرح شده در دین و شریعت، احساس می شود. از این رو مقاله حاضر با هد تبیین الگوهای طراحی مسکن با توجه به مقولهفرهنگ با در نظر داشتن مفاهیمی چون قلمرو، مقیاس انسانی، خلوت و ... به نگارش درآمده است. نتایج نیز بیانگر آن است که در الگوهای طراحیمعماری مسکن علاوه بر جنبه سرپناه بودن خانه به عنوان نقش اصلی آن، جنبه والای خانه که ایجاد محیطی مطلوب برای زندگی براساس فرهنگ ایرانی است، نیز بایستی بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد. ورود فناوریهای نوین به سرزمینهایی که هویت و تاریخ غنی آنها در زمینه هنر و معماری در تقابل با نمودهای تکنولوژیک قرار دارند، چالشهایی را دامن میزند؛ چراکه در اکثر این جوامع همانند ایران، زیرساختهای لازم جهت مواجهه با موضوع جهانی شدن فراهم نبوده است. در هزاره جدید، جهانی تازه در دست ساخته شدن است و معماری اجتماعیترین هنری است که میتواند با ایجاد انسجام مکانی،نوعی نوعی تداوم زمانی را جهت آفرینشی نوبنیاد برای شکوفایی یک تمدن منجر شود.پرسش اصلی و هدف نهایی پژوهش آن است که آیا میتوانشاخصهایی را جهت کاربرد فناوریهای نوین در راستای ارتقای کیفیات فضایی معماری معاصر با حفظ مبانی هویتی معماری ایرانی- اسلامی تعریف کرد؟ در این راه با انتخاب نمونههای موردی، انجام کار میدانی و نظرسنجی از افراد با استفاده از پرسشنامههای هدفمند، شاخصهای بدست آمده از نتایج بررسیها به صورت کیفی و کمی تحلیل و الگویی جهت کاربرد فناوریهای نوین در معماری معاصر ارائه شده است. براساس نتایج این پژوهش بهرهگیری از فناوریهای نو در ترکیب با عناصر و فرمهای بومی و سنتی، هماهنگی با شرایط اقلیمی، حفظ ارزشهای فرهنگی- اجتماعی و اصول معماری بومی و همچنین استفاده از فناوریهای ساخت و مصالح جدید در ایجاد هماهنگی، تضاد، شفافیت و...، بسته به شرایط مکانی زمانی. محیط شهر شامل فضاهای مختلفی است که تغییر در هرکدام می تواند توسعه پایدار شهر را تحت تاثیر قراردهد. این مقاله تاثیر فعال کردن مولفه های مختلف تاثیرگذاربرمحیطزیست مطاوب شهری رادرنظردارد.محیط مطلوب شهری برمحورتوسعه پایدار مجتمع هایزیستی بانگرش انسان گرایانه،وملاحظات محیطی است که سلامت ،امنیت ،توتنمندی،بهزیستی ورضایت شهروندان راتامین می نماید وبربقا،ایمنی وآسایش گروههای انسانی شهرنشین تاکیددارد.

توسعه پایدار، معماری پایدار، معماری معاصر، معماری بوم محور سنتی، معماری زیست فناور،صرفه جوئی، پرهیز از اسراف، مطالعه تطبیقی