محسن افشاری - دانشجوی دکتری معماری دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی، نویسنده مسئول
شهرام پوردیهیمی - استاد دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی

توالی فعالیت ها در محیط زندگی افراد جنبه های عینی و آشکاری دارد که وابسته به وجوه ذهنی و معناداری در نظام فرهنگی و روش زندگی آن هاست. توالی فعالیت ها با دو صورت «فضایی و زمانی »، روش تفکیک یا تجمیع فعالی تها در مسکن فرهنگ های مختلف است که منشأ شکل گیری و توسعه قرارگاه های رفتاری می شود. چارچوب نظری این پژوهش تحت دیدگاه های فرهنگی، به بررسی «فعالیت ها، بازه زمانی و فضایی فعالیت و توالی زمانی و فضایی فعالیت ها » و معانی حاکم بر آن در محیط مسکن می پردازد که بدین منظور، مطالع های موردی در محیط مسکونی «ایل قشقایی » صورت گرفت. در این مطالعه، از روش تحقیق کیفی با تکنیک های مختلف گردآوری اطلاعات همچون عکس برداری از محیط و فعالیت ها، ترسیم نقشه های محیط مسکن، ترسیم دیاگرام توالی قرارگاه های رفتاری و مصاحبه نیمه ساختاریافته نردبانی استفاده شد. پس از کدگذاری محتوای اطلاعات گردآوری شده، یافته های تحلیلی در دو بخش «توالی فضایی » و «توالی زمانی » فعالیت ها دسته بندی شد و تحت مدل ابزار غایت، پیامدها و معانی حاکم بر توالی فعالیت ها در قالب گزاره های «خصوصیت، پیامد، معنی » تشریح گردید. نتایج تحقیق نشان می دهد که توالی فعالیت ها در مسکن «ایل قشقایی » تحت تأثیر معانی «حفظ جایگاه اجتماعی » و «رعایت محرمیت افراد و فعالیت ها » قرار دارد. پیامدهای دیگر معانی همچون «مطلوبیت محیطی رویداد فعالیت قرارگاه ها » شرایط رویداد عادت واره های روش زندگی را در مسکن مهیا می کنند. نتایج این پژوهش علاوه بر ارائه یک چارچوب نظری برای مطالعه رابطه انسان محیط و ارائه ویژگی های توالی فعالیت ها، بر معنادار بودن توالی فضایی و زمانی فعالی تها در مسکن تأکید دارد.

مسکن، فعالیت، توالی زمانی و فضایی، قرارگاه رفتاری، معنی