سیده زهرا بنی حسینی - دانشگاه علوم پزشکی بابل -دانشکده پرستاری و مامایی- گروه پرستاری-دانشجوی دکترا
اعظم بحیرایی - دانشگاه علوم پزشکی تهران-دانشکده پرستاری و مامایی-گروه بهداشت و باروری-دانشیار
مریم نیک پور - دانشگاه علوم پزشکی بابل-دانشکده پرستاری و مامایی-گروه مامایی-کارشناس ارشد
مظلومه حمزه خانی قرا - دانشگاه علوم پزشکی شاهرود-دانشکده پرستاری و مامایی-گروه مامایی-کارشناس ارشد

مقدمه: مواجهه با دود محیطی سیگار در دوران بارداری منجر به عوارض جنینی و نوزادی می گردد. از آنجایی که بررسی تأثیر مواجهه با دود سیگار در دوران بارداری بر پایه خود گزارش دهی مادران ممکن است دقیق نباشد ، لذا این مطالعه به منظور بررسی صحت گزارش مادر از مواجهه با دود سیگار با کوتینین سرم بند ناف نوزاد در زمان زایمان انجام شده است. مواد و روش ها: مطالعه حاضر به صورت مقطعی بر روی 108 خانم باردار غیرسیگاری در زمان زایمان انجام شد که بر اساس گزارش خودشان به دو گروه مواجهه یافته (54 نفر) و مواجهه نیافته (54 نفر) با دود سیگار تقسیم شدند. مواجهه با دود سیگار در دوران بارداری ابتدا از طریق پرسش نامه وضعیت مواجهه با دود سیگار و سپس از طریق اندازه گیری کوتینین سرم بند ناف ارزیابی شد، بدین صورت که نمونه خون بند ناف بعد از تولد نوزاد به منظور بررسی سطح کوتینین ( متابولیک اصلی نیکوتین) در اتاق زایمان گرفته شد. جهت تخمین صحت خود گزارش دهی مادران از مواجهه با دود سیگار از نقطه برش کوتینین سرم بند ناف نوزادان استفاده گردیده که نقطه برش در این مطالعه بیش از 2 نانو گرم بر میلی لیتر به عنوان مواجهه یافته در نظر گرفته شد. نتایج: میانگین هندسی کوتینین سرم بند ناف در گروه مواجهه یافته 1/22ng/ml ± 3/71 نسبت گروه مواجهه نیافته 0/63ng/ml ± 0/404 بیشتر بوده است. (p<0/0001) همچنین بین خود گزارش دهی خانم باردار از مواجهه با دود سیگار با کوتینین سرم بند ناف نوزاد همبستگی قوی وجود دارد( کاپا 98%) و ارتبتط اماری معنی داری مشاهده شد (p<0/0001) گزارش خانم باردار از مواجهه با دود سیگار با میزان کوتینین سرم بند ناف دارای حساسیت 98% ویژگی 100%ارزش اخباری مثبت 100% و ارزش اخباری منفی 98% می باشد. نتیجه گیری: این مطالعه ثابت نمود که خودگزارش دهی خانم باردار از مواجهه با دود سیگار در دوران بارداری از صحت بالایی برخوردار می باشد و پیشنهاد می کند چنانچه محتوای پرسش نامه ساختاری و تکنیکی مصاحبه دقیق باشد می توان از آن به عنوان جانشین قوی برای اندازه گیری بیومارکر های شیمیایی دود سیگار نظیر کوتینین لحاظ نمود.

مواجه با دود سیگار،بارداری،کوتینین سرم بند ناف نوزاد