موسی جلودان - عضو هیئت علمی دانشکده علوم انسانی دانشگاه هرمزگان

هدف از پژوهش حاضر تهیه و اعتبار یابی پرسشنامه ارزیابی شخصیت فکری کودکان در مدارس ابتدایی بود. پس از یک دوره مشاهده طولانی از رفتار کودکان، مصاحبه با والدین،مربیان و آموزگاران پرسشنامه ی 108 ماده ای مقدماتی تهیه شد. سپس این پرسشنامه با هدف مطالعه اولیه روی 171 دانش آموز دوره ابتدایی که در سال تحصیلی 94-93 در مدارس استان هرمزگان مشغول به تحصیل بودند، با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی انتخاب و مورد آزمون قرار گرفتند. در مرحله بعد474نفر (178دختر و 196 پسر) از دانش آموزان دوره ابتدایی که از طریق نمونه گیری خوشه ای مرحله ای انتخاب شده بودند، توسط مربیان و والدین پرسشنامه ارزیابی رفتاری، ارتباطی و شخصیتی آنان تکمیل شد. پس از انجام یک تحلیل عاملی، ماده هایی که بار عاملی بالاتر از 0/30 داشتند، انتخاب شدند. 75 ماده و 5 عامل باقی ماندند که ارزیابی شخصیت فکری کودکان نامگذاری شد. به منظور اطمینان از کفایت ساختار عاملی و بارگذاری آیتم ها در نسخه 75 آیتمی فرم نهایی مورد تحلیل مولفه های اصلی با چرخش واریماکس نرمال قرار گرفت و پنج عامل با ارزش ویژه حاصل شد که عبارت اند از: عامل اول شامل19 ماده مربوط به شخصیت فکری خودگردان با ارزش ویژه 6/79عامل دوم شامل 15 ماده مربوط ب شخصیت فکری پرنیاز با ارزش ویژه 4/55 عامل سوم شامل 14 ماده مربوط به شخصیت فکری منفعل با ارزش ویژه 3/25 عامل چهارم شامل 11ماده مربوط به شخصیت فکری ناآرام با ارزش ویژه 2/60 و عامل پنجم شامل 16 ماده مربوط به شخصیت فکری ستیزه جو با ارزش ویژه 1/77. همه بارهای عاملی در سطح 0/05 معنی دار بودند. یافته های پژوهش نشان داد نوع شخصیت و شیوه فکری کودکان حاصل اثر تعاملی عوامل درونی(ژنتیکی، کارکرد سیستم عصبی-مغزی و هورمونی) و بیرونی(شیوه های تربیتی والدین، آموزش اولیه مهارت های اجتماعی و یادگیری) می باشد.

شخصیت فکری، کودکان، خودگران، ناآرام و ستیزه جو