مریم قاسم نژاد - کارشناس ارشد معارف اسلامی، دبیر، آموزش و پرورش ناحیه 2ارومیه
مختار قاسم نژاد - کارشناس ارشد تاریخ و فلسفه آموزش و پرورش، مربی پرورشی، آموزش و پرورش شهرستان چالدران
اسماعیل قاسم نژاد - کارشناس ارشدزبان و ادبیات عرب، مربی پرورشی، آموزش و پرورش شهرستان چالدران

این مقاله بر آن است تا با روش توصیفی و تحلیلی به بررسی مبانی، بستر، نوع، گستره، محتوا، غایت و عمق حقوق شهروندی، در نهج البلاغه بپردازد. نتایج بـررسی ها بیانگرآن است نهج البلاغه نگاه فراگیری درباره حقوق شهروندی ارائه می دهد و مفاهیم مختلفی در جاهای گوناگون از جمله در خطبه ها ونامه ها و حکمت ها،به کار برده شده اند که ناظر به « حقوق شهروندی» در جامعه اسلامی اند. از دیدگاه حضرت علی(ع) در میان حقوق الهی، بزرگترین حق، حق رهبر بر مردم وحق مردم بر رهبر است. آن حضرت در جاهای مختلف نهج البلاغه راجع به توحید و آیات و نشانه های خدا سخن گفته و هستی شناسی مبتنی بر توحید خود را به نمایش گذاشته است و نگرش آن حضرت به شهروندی و حقوق و تعهدات مربوط به آن نیز ناشی از مبانی مذکور و نگرش توحیدی مبتنی بر دین است. از نظر علی(ع) دریک جامعه ی اسلامی امکان استفاده و برخورداری از حقوق شهروندی برای تمام شهروندان وجود دارد. حضرت علی(ع) به مشارکت فعال شهروندان درعرصه ی سیاسی جامعه معتقد است و به نقش تعیین کننده ی خواست و اراده ی مردم در تعیین نوع حکومت و حاکمیت باور دارد. امیر مومنان چهارهدف و غایت مهم از شهروندی مد نظر دارد: برقراری عدالت، تأمین امنیت، تأمین رفاه شهروندان و جامعه و تربیت برای زمینه سازی رشد و تعالی انسان ها

حق و تکلیف، حقوق شهروندی، علی(ع) وحقوق و تکالیف شهروندان