فرامرز محمدی پویا - دانشجوی دکتری علوم تربیتی دانشگاه خوارزمی تهران

تفکر، بخشهای گوناگونی دارد که تفکر انتقادی یکی از آنهاست. تفکر انتقادی، تفکری است مستدل و منطقی در جهت بررسی وتجدید نظر در عقاید، نظرات، اعمال وتصمیم گیری درباره ی آنها بر مبنای دلایل وشواهد مؤید و نتایج درست ومنطقی که پیامد آنها است.علاقه به توسعهی توانائیهای تفکر انتقادی درمحافل آموزشی پدیدهی جدیدی نیست ومنشأ چنین علاقهای به آکادمی افلاطون بر میگردد. اما متأسفانه مدرسه های امروز عمدتاً به دلیل پیشرفت های علوم وفنون وبا توجه به بعضی از رویکردهای روان شناختی، نگاه خود را بیش تر به انتقال اطلاعات وحقایق معطوف کرده واز تربیت انسا نهای متفکر خلاق فالله گرفته اند. سیر تربیت باید بصورتیباشد که متربی به تفکر لحیح راه یابد و اندیشیدن درست، شاکلهی او شود تا زندگی حقیقی به او رخ بنمایاند. یکی از بسترهای ایجاد چنین تفکری و به تبع آن رشد و کمال انسان، محیطهای آموزشی است. بهعبارت دیگر محیطهای آموزشی دارای بیشترین پتانسیل برای بارورسازی نسل امروزی از تفکر انتقادی میباشند، بطوریکه آنها بتوانند فعالانه در زمینههای مختلف اجتماعی مشارکت داشته ونه تنها در رشد و پرورش شخصیت خود مؤثر باشند بلکه دررقم زدن سرنوشت جامعهی خود نیز سهیم باشند. محیط های آموزشی از عوامل زیادی و بالاخص برنامه های درسی تغذیه می کنند؛ این برنامه ها باید بگونه ای باشد که فراگیران را به سمت رشد و کمال هدایت نمایند. پرورش قوه تفکرانتقادی و تأملی بار آوردن شاگردان یکی از مؤلفه های اساسی برنامه های درسی و به تبع آن برنامهریزی درسی است. این مطلب در مقابل عادت کردن است که به یادگیریهای ظاهری و لوری و سطحی توجه میکند و همه چیز را بدون پالایش و تجزیه وتحلیل کردن میپذیرد. پس لازم است برنامهی درسی پرورش دهندهی مهارتهای تفکر انتقادی باشد. هدف پژوهش حاضر، بررسی اهمیت تفکر انتقادی و پرورش آن به عنوان یکی از اساسیترین مؤلفههای برنامه ریزی درسی در فرایند تربیت نسل امروزی با استفاده از روش تولیفی- تحلیلی میباشد.

تفکر انتقادی - برنامه درسی- برنامه ریزی درسی