حسام الدین رمضانی - دانشکده کشاورزی، دانشگاه پیام نور

کنترل نماتد گره ای ریشه گوجه فرنگی ) Meloidogyne incognita ( بهعنوان یکی از مهم ترین آفات این گیاه اقتصادی محسوب می گردد. لذا، کنترل آن یکی از چالش بر انگیز ترین آفات، مورد توجه بسیاری از محققین قرار گرفته است. بهدلیل طبعت اختصاصی منحصر بفرد این محصول و گیاه بسیاری از روش های موجود، مبنی بر کنترل این آفت مهم، غیر عملی یا محدود می باشد. بطور اخص، با عنایت به عدم توانایی قابل قبول نماتد کش فنامیفوس در کشاورزی پایدار و همچنین اثرات سوء زیست محیطی، کمتر مورد استقبال کشاورزان قرار گرفته است. این تحقیق، با استفاده از برگ هایخورد شده خردل و روش اصلاح کننده خاک در شرائط گلخانه ای با کاشت رقم حساس گوجه فرنگی در قبال نماتد گره ای ریشه با طرح کاملا تصادفی و هشت تکرار مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج حاصله بطور کاملا معناداری قادر به کنترل اینآفت در زمینه آلودگی ریشه و جمعیت نهایی نماتد مورد مطالعه در مقایسه با تیمارهای شاهد داشت. از طرفی علاوه بر کنترل جمعیت نهایی نماتد، تمامی پارامترهای رشد گیاه تحت تاثیر مثبت قرار گرفتند. بطوری که ماکزیمم رشد اندام های هوایی و زمینی گیاه مورد آزمایش به تیمارهای شاهد ی که فاقد نماتد و تنها توسط خردل تلقیح شده بودند، گزارش گردید. بررسیهای تکمیلی نشان از وجود ماده ایزوتیوسیانیت در تیمارهای استفاده شده از خردل را نشان داد. وفق نتایج حاصله می توان این گیاه را به دلیل دارا بودن ماده ذکر شده که اثر نماتد کشی قابل ملاحظه ای دارد را به عنوان یک نماتد کش طبیعی جهت کنترل این آفت مهم معرفی نمود

پارامترهای رشد گیاه، خردل، کنترل، گوجه فرنگی، نماتد گره ای ریشه