موسی غلامی - کارشناس ارشد بیابانزدایی، رئیس اداره اجرا آبخیزداری اداره منابع طبیعی و آبخیزداری بیرجند
مرتضی دهقانی - دانشجوی دکتری آبخیزداری دانشگاه ساری، کارشناس مطالعات آبخیزداری اداره منابع طبیعی و آبخیزداری بیرجند
محمد فقیهی - کارشناس ارشد آبخیزداری
زهرا نصرت پناه - دانشجوی کارشناسی ارشد بیابانزدایی دانشگاه زابل

در دهههای اخیر حفر چاههای ژرف و نیمه ژرف به تدریج جایگزین قناتها شد که در کنار مزیتهای نسبی، با آثار زیست محیطی فراوانی مانند افت سطح آب زیرزمینی و ایجاد فرونشست برای بیشتر مناطقبهره برداری همراه است. به تازگی مطالعاتی به منظور جایگزینی سدهای زیرزمینی به جای سدهای متوسط و کوچک برای ذخیره سازی و استفاده بهینه از آب و کاهش اثرات زیست محیطی صورت گرفتهاست. مکان یابی سدهای زیرزمینی، فرایند کاملا پیچیدهای است و عوامل زمین شناسی، زمین ریخت شناسی و آبشناسی نقش تعیین کنندهای دارند. تعیین نقش و اهمیت متغیرهای مورد اشاره مبتنی برنظرات گروههای کارشناسی است و معمولا این اهمیت در قالب متغیرهای زبانی بیان میشود. مهمترین و اولین مشکل در احداث این سدها یافتن مکان مناسب برای احداث آنهاست . هدف این تحقیق تعیینعوامل تاثیر گذار در مکان یابی سدهای زیرزمینی است که نتایج نشان داد عوامل زیادی در تعیین مناطق مناسب احداث سد زیرزمینی بستگی دارد ولی به طور کلی عوامل زمینشناختی و زمین ساختی، زمین ریخت شناسی، سامانه های زمینشناختی و شرایط اقلیمی از جمله عوامل اصلی در انتخاب مکانهای مناسب برای احداث سدهای زیرزمینی است

سد زیرزمینی، زمین ساختی، زمین شناختی، اقلیم