لیلا میرزمانی - کارشناس ارشد صنایع دستی، گرایش پژوهش هنر، دانشکده هنر، دانشگاه سوره تهران
عبدالکریم عطارزاده - عضو هیئت علمی دانشکده هنر، دانشگاه سوره تهران، تهران
احمد خلیلی فرد - عضو هیئت علمی دانشکده هنر، دانشگاه سوره تهران، تهران

هنر مجسمهسازی، همچون بسیاری از دیگر هنرهای ایرانی، در دوره قاجار فرصت دگرگونی و تحول یافت. در این دوره، رونقکاربرد مجسمه بهخصوص در تهران، پایتخت قاجاریان، سبب استقرار مجسمههای متعددی به عنوان عنصر تزئینی در کاخهایسلطنتی و عمارتهای اشرافی تهران گردید. تعاملات فرهنگی و هنری و بهدنبال آن، آشنایی با آثار هنرمندان غربی، پیگیری درارائه آثاری به این شیوهها، تغییر در نگرشهای هنر مجسمهسازی را بهدنبال داشت. از اینرو مطالعه پیرامون هنر مجسمهسازی دردوره قاجار و کاربرد آن در بناهای سلطنتی، از اهمیت خاصی برخوردار است. پژوهش حاضر با هدف شناسایی و مطالعه هنرمجسمهسازی در دوره قاجار و در پی پاسخ به این پرسش که هنر مجسمهسازی در بناهای این دوره از نقطه نظر ترکیب وفضاسازی چگونه بوده، انجام شده است. بر این اساس با بهرهگیری از مطالعات کتابخانهای و بهرهمندی از اسناد تصویری و استفادهاز روش تاریخی توصیفی به مطالعه نمونههای شاخص مجسمهها از دوره مذکور پرداخته و ویژگیهای آنها بازشناسی شده است. -با توجه به رفت و آمدهای شاهان قاجار به کشورهای اروپایی و مشاهده مجسمههای این کشورها در ترکیب با فضاهای معماری وهمچنین مشاهده و تقلید از محل و مکان نصب مجسمهها در بنا از جمله دلایلی است که در این دوره بیش از سایر دورههایاسلامی از مجسمه برای تزئین بنا استفاده شده است.

مجسمه، قاجار، تهران