احسان مهدوی - باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی گرگان، ایران
رامین ندیمی - دانشجوی کارشناسی عمران، دانشگاه پیام نور مرکز گرگان

تکان های شدید زلزله در ماسه های سست و بدون چسبندگی با سیلت کم که در زیر سطح سفره آب زیرزمینی قرار دارند، موجب افزایش فشار آب منفذی و در نتیجه کاهش قابل توجه مقاومت و سختی خاک و وقوع پدیده ای بنام روانگرایی می شود. در خاکهای با پتانسیل روانگرایی ، حتی قبل از روانگرایی کامل خاک و قبل از اینکه سختی خاک بهحالت مینیمم برسد، شمع ممکن است در معرض تکان های قابل توجهی قرار گیرد که اثرات بسیار مخرب و پر هزینه ای را به دنبال دارد . اگر یک لایه خاک غیر روانگرا روی لایه خاک روانگرا حرکت کند، چنین جابجایی برای فونداسیون شمعی بسیار مخرب است. تغییر شکل های دائمی و جانبی زمین یا گسترش جانبی، چه به صورت مجزا و چه به صورتترکیب با نیروهای اینرسی روسازه و گشتاورهای به وجود آمده در طول مدت لرزش بر روی خاکی که قبلاً با افزایش فشار آب منفذی ضعیف شده است، از منابع مهم خطر و نگرانی محسوب می شوند . روشهای طراحی موجود برای شمع ها در خاکهای روانگرا بیشتر بر مبنای خمش استوار است که این خمش در اثر نیروی اینرسی و جابجایی نسبی شمع و خاک بوجود می آید. در این مقاله ضمن ارزیابی روشهای مختلف طراحی خمشی شمع ها در خاکهای روانگرا به مقایسه آنها بر اساس مکانیزم طراحی نیز پرداخته شده است.

شمع، خاک روانگرا، طراحی، خمش، منحنی.P-Y