امیررضا کریمی آذری - استادیار گروه معماری دانشکده معماری و هنر دانشگاه گیلان
محمد جواد خوشحال - دانشجوی دوره کارشناسی مهندسی معماری دانشگاه گیلان
حامد بذری - دانشجوی دوره کارشناسی مهندسی معماری دانشگاه گیلان
بهزاد طورانداز

روستا نخستین زیستگاه جمعی انسان است بنابراین ایده های اولیه برای شکل گیری یک الگوی معماری ابتدا در روستاها به وجود آمده است. معماری پایدار به عنوان الگویی نوین مورد توجه بسیاری از اندیشمندان حوزه معماری قرار گرفته است. از مسائل مورد توجه معماری پایدار استفاده حداکثری از چرخه های طبیعی زیست محیطی و در نتیجه مصالح تجدیدپذیر و قابل برگشت به طبیعت است. از منابع مفید الگوبرداری برای یک معماری پایدار، معماری روستاها و نحوه برخورد این معماری در برابر طبیعت است. در معماری استفاده از مصالح بوم آورد می تواند راه را برای رسیدن به معماری پایدار هموار کند. این مصالح در ارتباط مستقیم با طبیعت می باشند و به دلیل هماهنگی با محیط زیست هر منطقه کمترین آسیب را به چرخه های طبیعی آن وارد می آورند. مصالح بوم آورد در معماری روستاها به کرات مورد استفاده قرار گرفته است.روستاهای نواحی خزری از حیث این که از مصالح بوم آورد در ساخت ابنیه خود بهره برده اند موقعیت مناسبی را برای پژوهش در مورد نوعی از معماری پایدار فراهم نموده اند. نمونه موردی که در این مقاله بدان پرداخته شده است روستای امامزاده ابراهیم در 35 کیلومتری شهرستان شفت می باشد که معماری آن بر پایه مصالح چوبی شکل گرفته است. چوب عنصر شکل دهنده این معماری است و منبع آن جنگل کوهستانی است که روستا در یکی از دره های آن و نزدیک رودخانه ای پر آب شکل گرفته است. این پژوهش بر پایه برداشت های میدانی و منابع کتابخانه ای صورت گرفته است و بدیع بودن این معماری از حیث فن اجرایی آن، که گاهی ارتفاع ساختمان را تا 5 طبقه هم می رساند و همچنین مصالح بوم آورد به کار رفته در معماری آن، روستای امامزاده ابراهیم را به موقعیتی مناسب برای پژوهش در مورد نوعی از معماری پایدار بدل نموده است.

معماری، پایدار، امامزاده ابراهیم، روستا، مصالح بوم آورد