حسن اسماعیل زاده - استادیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری و عضو هیات علمی گروه جغرافیای انسانی دانشگاه شهیدبهشتی
لیلا معصومی - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه شهید بهشتی

توسعه پایدار فرآیندی است که سیاست های طبیعی، اجتماعی، کالبدی، اقتصادی، مالی، تجاری، انرژی، کشاورزی، صنعتی و همه ی سیاست های دیگر در آن طراحی شده باشد که موجب توسعه ای شود که از نظر اقتصادی، اجتماعی و بوم شناسی پایدار باشد. مفاهیم توسعه ی پایدار دربخش گردشگری، در قالب مفاهیم توسعه پایدار اقتصاد کلان، قابل تبیین است. گردشگری پایدار بر ضرورت استفاده و توسعه ی منابع گردشگری در مسیرهای سالم تاکید میکند . امروزه گردشگری شهری نقش مهمی از نظر فرهنگی در جریان های شهری و انطباق این شهرها با جهانی شدن و به روز شدن شهرها دارد. گردشگری به عنوان یکی از مهمترین صنایع توسعه پایدار، فرصت بزرگ فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی برای کلانشهرها و مادر شهرهای جهانی از جمله کلانشهرهای ایران بوجود می آورد.این صنعت در ساختارهای فضایی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی عصر پسامدرن در جامعه حال حاضر شهری ایران بسیار با اهمیت است؛ بر اساس چنین ویژگی، امروزه گسترش فضاهای باز جمعی و ایجاد مراکز فراغتی و تفریحی مدرن یکی از اهداف مهم برنامه ریزان مدیریت کلانشهرهای جامعه در حوزه گردشگری شهری است. توسعه گردشگری شهری با ارتقای ابعاد کمی و کیفی با حداکثر بازده یکی از مهترین فعالیت های عمده مدیریت اجرایی شهرها در عصر حاضر می باشد. از عوامل اساسی در ایجاد تحول و دگرگونی در بخش گردشگری، مطالعه ی همه جانبه ی آثار مثبت،منفی و نگاه منطقه ای به توسعه ی گردشگری است. در این راستا،برنامه ریزی و مدیریت کارآمد برای تقویت اثرات مثبت و کاهش اثرات منفی در جهت ایجاد نگرشی مثبت به اثرات گردشگری در جامعه مدنظر است توسعه ی گردشگری در فضاهای جغرافیایی علاوه بر آثاراقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، آثار زیست محیطی نیز به دنبال دارد. این آثار در صورت عدم پیگیری راهبردها، استانداردها و ارزیابی های مشخص و روشن در زمینه توسعه گردشگری، دارای جنبه های تخریبی بسیاری در ابعاد محیط انسانی و طبیعی است. برنامه ریزی گردشگری مستلزم تدوین اصولی است که توسعه ی پایدار گردشگری بر مبنای آن ها بنا نهاده شوند. خلاقیت لازم برای توسعه پایدار در زمینه گردشگری نیازمند استفاده از تخصص و تجارب افراد در زمینه های تخصصی مختلف است؛ اصل تجربه قبلی، اصل حاکم بر توسعه پایدارگردشگری است؛ برتر بودن هر چیز در حال طبیعی، از اصول مهم در توسعه ی پایدار گردشگری است. رقابت در جهت توسعه پایدار گردشگری شهری باتوجه به ارائه نیازهای جهانگردان، در کنار تقویت مشارکت بخش های خصوصی و شهروندان در رفع این نیازها ، همچنین ایجاد بسترهای آمایشی مختلف در این حوزه باید مورد اهمیت و برنامه ریزی مدیریت اجرایی گردشگری شهری قرار گیرد. بر این اساس راهکارها و برنامه هایی نظیر ایجاد بسترهای آمایشی مختلف در جهت توسعه پایدار گردشگریشهری، با توجه به حمایت های همه جانبه مدیریت گردشگری شهری،ایجاد فعالیت های تفریحی و فراغتی، مهییج، پویا، انعطافی، با برنامه ریزی های مدرن و مکانیکی از سوی مدیریت شهری برای جذب گردشگرشهری،ایجاد تغییر نگرش های مسئولان و شهروندان نسبت به گردشگران شهری، برای جذب پایدار توریسم شهری و...را برای توسعه پایدار می توانارائه داد. در این مقاله با استفاده از روش توصیفی تحلیلی،مفاهیم و دیدگاهها در رابطه با توسعه پایدار،گردشگری، و اهمیت گردشگری شهری و گردشگری پایدار شهری بیان شده است ودر نهایت به برنامه و راهکارهای پیشنهادی در راستای گردشگری پایدار شهری پرداخته شده است. روش گردآوری داده ها نیز به صورت اسنادی و کتابخانه ایمی باشد.

توسعه پایدار،گردشگری،گردشگری شهری،گردشگری پایدار شهری