لیلا کریمی فرد - دکتری آمایش فضا و شهرسازی از بوردوی فرانسه، عضو هیئت علمی دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب
مسعود طاهرخانی - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته طراحی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب

یکی از مهم ترین مسائلی که شهرهای کشورهای درحال توسعه را با بحران مواجه کرده است، مسئله گسترش سکونتگاه های غیررسمی در آن ها می باشد؛ این سکونتگاه ها با تفاوت در تعریف به عنوان مسکن های کنترل نشده، غصبی، در حال تغییر و تحول، حاشیه ای و خودساخته خوانده می شوند. طبق برآوردهای صورت گرفته در حدود یک میلیارد نفر،در سرتاسر جهان در این سکونتگاه ها زندگی می کنند. این پهنه ها بستری برای بروز و گسترش ناهنجاری ها و ناپایداری ها هستند؛ شهر کرج نیز به واسطه فاصله کم و دسترسی های متنوع به تهران و استقرار بخش مهمی از فعالیت های پایه در پیرامون خود، کانون توجه بخش قابل توجهی از جمعیت مهاجر به حوزه شهری تهران شده است و یکی از مسائل اساسیآن ایجاد و گسترش اسکان های غیررسمی می باشد. خط چهار حصار از جملات این سکونتگاه ها در شهر کرج است که با مشکلات عدیده ای روبروست. این محله با توجه به ویژگی های کیفیت کالبدی و چگونگی شکل گیری و توسعه آن به عنوان یکی از سکونتگاه های غیررسمی ده گانه شهر کرج شناسایی شده است. شناخت دقیق این سکونتگاه ها از ابعاد مختلفمی تواند راهنمایی مناسب برای ارائه راهکارهای ساماندهی آن ها باشد. نوشتار حاضر ضمن ارائه شاخص هایی برای شناسایی سکونتگاه های غیررسمی، به بررسی راهکارهایی برای ساماندهی و مقابله با این معضل شهری پرداخته است.

سکونتگاه های غیررسمی، خط چهار حصار، راهکار، ساماندهی