مدیریت جامع حوزه های آبخیز به کمک فرآیند تحلیل سلسله مراتبی بعنوان یک تکنیک تصمیم گیری

امروزه کاربری نامناسب اراض ی و تخر یب منابع طب یعی باعث افزا یش س یل، فرسا یش خاک وغ ی ره شده است . در چنین شرایطی با ید با برنامه ر یزی منسجم در منابع طب یعی با هدف کنترل، اح یا و حفاظت از ای ن منابع اقدام نمود، که مدیریت جامع حوزه آبخ یز چنین اهداف ی را برآورده خواهد کرد . مد یریت جامع آبخ ی ز، مد یریتی هماهنگ و موزون بر س یستم ها ی فیزیکی، بیولوژیکی و اجتماع ی و اقتصاد ی بوده و شرایطی فراهم می سازد که ضکن تام ین منافع جامعه، تاث یر منف ی بر منابع به حداقل م ی رسد . در مد یریت جامع آبخ یز پس از طراح ی مراحل مختلف برنامه ریزی، مهمتر ین مرحله، انتخاب بهتر ین طرح برا ی حوزه آبخ یز به شمار م ی رود . باتوجه به ا ینکه یک حوزه آبخ ی ز تحت تاثیر عوا مل مختلف ی چون شرا یط آب و هوا یی، فیزیوگرافی، زم ین شناسی ، ه ی درولوژی وجوامع گ ی اهی و جانوری است، در مد یریت جامع آبخ یز با ید در انتخاب بهتر ین طرح برا ی حوزه همه این عوامل در تصم یم گ ی ری دخالت داده شود . در چن ین شرا یطی با ت صمیم گ یری ها یی مواجه خواه یم بود که تحت تاث یرمعیارها ی متعدد ی هستند . فرآیند تحل یل سلسله مراتب ی ) ) AHP ، یکی از جامع تر ین س یستم ها ی طراح ی شده برا ی تصم یم گ ی ری با معیارهای چندگانه است . دراین تحق یق حوزه آبخ یز ر یمله واقع در استان لرستان انتخاب گرد ید . براساس تکن ی ک AHP در حوزه مور د مطالعه برای حل مشکل یا م شکلات موجود در حوزه ابتدا تعداد ی گز ینه شامل عمل یات مکان یکی ( گابیون و چکدم، احداث سد خاک ی و ...) ، عمل یات بیولوژیک ( نهال کار ی، بوته کار ی و ...) و عمل یات عمران ی وخدمات ی ( تام ین برق وآبرسانی روستاها، احداث جاده روستا یی و جا یگاه سوخت و ...) انتخاب شد . سپس برا ی انتخاب بهتر ین گز ینه چهارمعیار شامل هز ینه، حفاظت خاک، تولیدات زراع ی و دام ی، کاهش س یلاب در نظر گرفته شد . سپس بر اساس نظرات کارشناسان مختلف دانشگاه ی و اجرائ ی اقدام به ارز یابی گ زینه ها از طر یق ماتر یس مقا یسه ز وج ی گرد ی د ،که پس از انجام محاسبات در نها یت هزینه به عنوان م همترین مع یار و عمل یات بی ولوژیک به عنوان بهتر ین طرح حوزه بر اساس معیارهای مورد نظر معرفی گردید .

Keywords:

مدیریت جامع آبخیز ) ) IWM , فرایند تحلیل سلسله مراتبی ) ) AHP , معیارها , گزینه ها