ایمان اسلامی - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته مدیریت مناطق بیابانی دانشگاه تهران
اسماعیل عباسی - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته بیابانزدائی دانشگاه تهران
حمیدرضا عظیم زاده - عضو هیئت علمی دانشگاه یزد
حمید غلامی - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته بیابانزدائی دانشگاه تهران

برای تخمین شدت فرسایش آبی و پتانسیل رسوبدهی در حوزه های آبخیز فاقد آمار , مدلهای متعددی ارائه شده است . یکی از این مدلها که در کشور ایران از کاربرد بیشتری برخوردار است،مدل PSIAC میباشد . در مدل اخیر نقش و تاثیر 9 عامل مهم و موثر در فرسایش آبی مورد ارزیابی و امتیازدهی قرار گرفته و با بدست آوردن مجموع امتیازهای اخذ شده از عوامل موثر در فرسایش ( درجه رسوبدهی ) در هریک از رخساره های ژئومورفولوژی حوزه مورد نظر و کل عرصه مورد تحقیق , میزان رسوب در حوزه آبخیز با استفاده از مدل MPSIAC برآورد شد . در ادامه با توجه به عوامل 7 گانه مدل BLM وضعیت فرسایش و حساسیت خاک به فرسایش در هریک از رخساره های حوزه تعیین گردید و با بررسیهای فتوژئولوژی و با زدیدهای صحرائی , نقشه های حساسیت اراضی به فرسایش و تیپهای فرسایشی در هر رخساره و همچنین کلاس فرسایش آبی در هر رخساره در مقیاس 1:50000 تهیه گردید . برای بدست آوردن پتانسیل رسوبدهی عرصه از رابطه درجه رسوبدهی و میزان رسوب ارائه شده توسط لیفست (1978) استفاده به عمل آمد . نتیجه این محاسبات در 7 رخساره مورد بررسی نشان میدهد که میزان رسوب ویژه تولیدی در رخساره مسیل3/12 ton/ha-yr ، بیشترین مقدار و در اینسلبرگ /92 ton/ha-yr کمترین مقدار را داراست . با بررسی فاکتورهایBLM در رخساره های مورد نظرهمانند نتیجه MPSIAC رخساره مسیل بالاترین فرسایش را در منطقه دارا بود . نتایج تحقیق نشان داد که بعضی از معادلات ارائه شده در مدلMPSIACبرای تعیین امتیاز و بدست آوردن درجه رسوبدهی در ایران با مشکلاتی مواجه است , در عین حال استفاده از روشهای کمی و کیفی برای اولویت بندی مناطق حساس به فرسایش , در جهت مدیریت هرچه بهتر حوزه های آبخیز ضروری به نظر میرسد .

پتانسیل رسوبدهی ، مدل تجربی ، MPSIAC ، BLM ، مناطق بیابانی