نازنین رستگار - دانشجوی کارشناسی ارشد بیماری شناسی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد
علی اکبر فدایی تهرانی - دانشیارگروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد

در میان نماتدهای پارازیت گیاهی، نماتدهای ریشه گرهی Meloidogyne spp از عوامل مهم ایجاد خسارت اقتصادی بر محصولات کشاورزی بوده و دارای گسترش جهانی هستند. به دلیل مشکل بودن مدیریت و مبارزه شیمیایی نماتدها، در سالهای اخیر استفاده از نانوذرات و نانوتیوب ها، به عنوان یکی از روش های مور در کنترل آفات و بیماری ها توجه بسیاری از محققان را به خود جلب کرده است. اثرات نانو ذرات فلزی از جمله نانوذره نقره ب خاصیت ضد قارچ و باکتریایی در مقادیر اندک بر عوامل بیماری زا به اثبات رسیده است. برای بررسی فعالیت ضد نماتدی نانو ذرات از دو نانوذره روی و نقره و نانوتیوب کربن در طرح آزمایشی فاکتوریل بصورت کاملاً تصادفی با چهار تکرار استفاده شد. اثر غلظت های 10،0 و 100 پی پی ام نانوذرات روی مرگ و میر 100 عدد لاروسن دوم ارزیابی گردید. میزان مرگ و میر لاروها، 24 و 72 ساعت پس از مواجهه نماتد با غلظت های مختلف نانوذرات محاسبه گردید. تجزیه و تحلیل آماری داده های حاصل نشان دهنده اثر معنی دار نانوذرات مورد برسی روی مرگ ومیر لاور نماتد بود. اثر کشندگی با غلظت نانوذرات رابطه ی مستقیم داشت. به عبارت دیگر غلظت 100 پی پی ام نانو بالاترین میزان مرگ و میر لاور را نشان داد. در مجموع نانوذرات مورد آزمایش تأثیر مطلوبی، علیه نماتد Meloidogyne javanica داشته و امکان استفاده از آن ها به عنوان عامل نماتدکش وجود دارد.

نانو روی، نانونقره، نانوتیوب کربن، نماتد ریشه گرهی