محمدرضا دانائیان - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد
علیرضا رحیمی زارچی - کارشنا س مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد

برای جلوگیری از هدر رفت جریانهای زیر سطحی رودخانه ها در حواشی کویرها و س فره های عمیق و یا با کیفیت پایین وبادر نظر گرفتن این نکته که تامین منابع آب زیرزمینی مناسب در جهت توسعه پایدار هرمنطقه نقش بسزایی خواهد داشت استفاده از سدهای زیرزمینی مخزنی یکی از بهترین و اقتصادی ترین تکنیک ها به شمار می رود و اجرای آن راه حل مناسبی برای تامین نیاز روستائیان در بسیاری از مناطق خشک و نیمه خشک کشور است . لذا با استفاده از سدهای زیر زمینی می توان نیاز آبی مناطق محدود و کم جمعیت را از داخل آبرفت آبراهه های فصلی تامین نمود . ترکیب این فن ساده با قنات می تواند روش نوینی برای مشکل کم آبی ارائه د هد . استان یزد یکی از مناطقی است که به دلیل قرار گرفتن در کویر و کمبود منابع آب رنج می برد . منطقه خرانق بر روی تشکیلات مارنی دوره سوم قرار دارد که این امر موجب خروج سریع رواناب حاصله از رگبارهای فصلی از حوزه گردیده وکمبود آب در منطقه را تشدید می نماید . با ت وجه به کوهستانی بودن بخش هایی از منطقه و وجود قنوات کم عمق وامکان انتقال آب جهت استفاده شرب مردم خرانق سد زیرزمینی خرانق در بالا دست قنات دهوک که آب آن توسط لوله کشی به منطقه خرانق منتقل می شود احداث گردید . هدف از اجرای این سد : -1 بررسی تاثیر احداث سد زیر زمینی برمیزان آبدهی قنوات -2 بررسی امکان بهره برداری از منابع آب زیرسطحی بعنوان منابع تامین آب پایدار در مناطق خشک و کم آب -3 بررسی توسعه پایدار حوزه آبخیز و جلوگیری از مهاجرت بی رویه به علت عدم تامین آب آشامیدنی مناسب در این تحقیق با توجه به برداشت آمار دبی قنا ت دهوک در چند سال گذشته و تاثیر احداث این سد برروی قنات موجود و همچنین آمار دبی آب استحصال شده از زیر سد بطور مستقیم میزان تاثیر گذاری این سد در جهت حفظ و توسعه پایدار حوزه آبخیز منطقه بررسی گردیده است .

سد زیر زمینی، دهوک خرانق ( یزد ) ،ژئوالکتریک،توسعه پایدار