حمید میرزایی - دانشآموخته کارشناسی ارشد مهندسی عمران، مهندسی آب و سازههای هیدرولیکی، دانشکده مهندسی دانشگاه بوعلیسینا، ایران، همدان
آرش آذرهمایون - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی رودخانه دانشگاه شهید چمران اهواز
مجید فضلی - استادیار گروه مهندسی آب و سازههای هیدرولیکی دانشکده مهندسی دانشگاه بوعلیسینا، ایران، همدان

نیروی گریز از مرکز موجود درخم، باعث ایجاد شیب عرضی در سطح آب میشود که سطح آب را در قوس خارجی بالا برده و در قوس داخلی کاهش میدهد. این پدیده باعث ایجاد گرادیان فشار جانبی در داخل مقطعقوس خواهدشد. در نتیجه جریانی در جهت عرضی داخل مقطع شکل میگیرد که جریان ثانویه نامیده میشود. وجود جریان ثانویه و اندرکنش آن با اینرسی جریان، که منجر به ایجاد جریان حلزونی میشود، سبب تغییراتیدر توپوگرافی بستر میشود. شناخت توپوگرافی بستر در قوسها برای مشخص کردن مواضع آبشستگی و رسوبگذاری بهمنظور تعیین مناسبترین موقعیت برای احداث سازههای هیدرولیکی نظیر آبشکن، آبگیر و نیز مدیریت ساماندهی رودخانهها ضروری است. از آنجاییکه بررسی انتقال رسوب بهصورت عددی کار بسیار دشواری بوده و تعداد تحقبق در این زمینه کم میباشد، در این پژوهش سعی شده با استفاده از مدل عددی پدیده آبشستگی در کانال قوسی 09 درجه شبیهسازی شود. به این منظور نتایج تغییرات توپوگرافی بستر در محدوده قوس کانال با استفاده از نرمافزارFLOW3D و با مدلهای آشفتگی Turbulent ،RNG ،LES k- و Energy بهدست آمده و با نتایج آزمایشگاهی مقایسه گردیدهاست. همچنین میدان جریان در قوس نیز با نتایج آزمایشگاهی مقایسه شدهاست. نتایج حاکی از توانایی بالای مدل عددی FLOW3D در شبیهسازی کانال با بستر متحرک میباشد همچنین مقایسه مدلهای آشفتگی نشاندهنده برتری مدل آشفتگی LES در بررسی تغییرات بستر در کانال قوسدار نسبت به مدلهای آشفتگی دیگر میباشد

آبشستگی، جریان ثانویه، قوس، مدل عددیFLOW3D ، مدلهای آشفتگی