سمانه یادوست - دانشجوی دوره کارشناسی ارشد رشته علوم اقتصادی دانشگاه فردوسی مشهد

طی چند سال اخیر بحث ریسک و مدیریت آن در ادبیات مالی و بانکی بسیار مورد توجه قرار گرفته است. ریسک جزء جدانشدنی صنعت بانکداری است و در کلیه فعالیتهای اقتصادی وجود دارد. به بیان دیگر نظام مالی و بانکی با انواع گوناگونی از ریسک روبرو است که مدیریتآنها در جای خود بسیار اهمیت دارد. از این رو باید تمهیداتی در نظر گرفته شود تا بتوان ریسک ناشی از فعالیتهای اقتصادی را کنترل کرد.بنابراین مدیریت ریسک در جهت یافتن روشهایی برای مهار و کم کردن ریسک اهمیت بالایی دارد )اکبریان و همکارن، 5831 (. در بانکداری ربوی با توجه به اینکه نرخ سود سپردهها ثابت است و بانکها ریسک را به گیرنده وام منتقل میکنند کمتر با ریسک روبرو میشوند، اما در نظام بانکداری و مالیه اسلامی بانکها برای دریافت و تخصیص منابع باید براساس چارچوبهای معینی که شریعت آنها را مشخص کردهعمل کنند، در نتیجه نمیتوانند از پیش نرخ ثابتی را در نظر بگیرند و نرخ مد نظر را پس از بررسی عملکرد در قالب یکی از عقدهای اسلامی مشخص خواهد نمود. لذا بانکداری اسلامی، به دلیل ماهیت خاص قراردادهای اسلامی، افزون بر ریسکهای متداول بانکداری با ریسکهای منحصر به فردی روبهرو است )موسویان و همکاران، 5833 (. از این رو شناسایی و مدیریت انواع ریسک در نظام مالی و بانکی اسلامی بسیارمهم است. در این مقاله ابتدا به بیان ضرورت مدیریت ریسک در بانکداری اسلامی پرداخته و سپس به تبیین انواع ریسکهای پیشرویبانکداری اسلامی میپردازیم. در ادامه به ابزارهای مالی که در جهت مدیریت ریسک مورد استفاده واقع میشوند، اشاره خواهیم کرد. در پایان، چندین عقد اسلامی را که در قالب آنها میتوان چنین ابزارهایی را پدید آورد بررسی خواهیم کرد.

مدیریت ریسک، بانکداری اسلامی، سود سپرده ها، ابزارهای مدیریت ریسک