علیرضا حیاتی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشکده منابع طبیعی دانشگاه هرمزگان
ام البنین بذرافشان - استادیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه هرمزگان

امروز بحث ارزیابی یک از ارکان اساسی طرح ها و پروژه ها بوده که در جوامع پیشرفته به عنوان ابزاری در جهت سنجش و میزان اثر گذاری طرح ها و برنامه ها با توجه به اهداف منظور شده قبلی در طرح آن عملیات به شمار می رود. مقاله حاضر، با هدف معرفی بخشی ازعملکرد مدیریت حوزه آبخیز بوشکان وارزیابی پیامدهای اجتماعی، اقتصادی وفرهنگی آن تهیه شده است. در تحقیق انجام شده ، اثرات اجتمایی اقتصادی و زیست محیطی این طرح با روش کیفی مورد ارزیابی قرار گرفته - است .متغیرهای اصلی عبارت بودند از متغیرهای اجتماعی شامل مهاجرت ، اشتغال و مشارکت محلی درطرح ،اقتصادی شامل کنترل سیلاب ، احیاء اراضی ،میزان تولید و افزایش قیمت زمین ، زیست محیطی از جمله سطح آب زیر زمینی و تحدید بستر رودخانه با تبدیل آن به اراضی کشاورزی . نتایجاین تحقیق نشان می دهد که طرح آبخیزداری بوشکان در کنترل سیلاب و افزایش سطح زیرکشتبسیار موفق بوده و در نتیجه آن میزان تولید و درآمد کشاورزان نیز افزایش یافته است. 92 درصدپاسخ دهندگان معتقد بودند که این طرح اثرات قابل توجه اقتصادی برای کشاورزان در بر داشته استاجرای پروژه با مشارکت اهالی، زمینه مشارکت و پذیرش اجتماعی طرح های حفاظت از منابع آب وخاک را در منطقه افزایش داده است و با اجرای پروژه علاوه بر کنترل سیلاب، وضعیت سفره هایآب زیرزمینی نیز بهبود یافته و فعالیت های کشاورزی توسعه یافت. همچنین با اقدامات زیستی، زمینهتوسعه دامداری در منطقه فراهم شد. بدلیل محسوس بودن نتایج پروژه در هر دو بعد، اهالی در مورداجرای این پروژه ها احساس قابل انتظاری دارند. تجارب جدید در زمینه حفاظت آب و خاک، اجرایپروژه باعث شده که مردم با روش های جدید و علمی ارزیابی اثرات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگیاقدامات آبخیزداری آشنا شوند

ارزیابی اثرات، مسائل اقتصادی اجتماعی، حوزه ابخیز ، بوشکان