سهیلا قندهاری - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی ایران
محمدرضا کیخا - استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه سیستان و بلوچستان ایران

این مطالعه با هدف بررسی تعیین رویکرد مذاهب اسلامی به منابع بیت المال و مصرف ان در اسلام منظر فقه انجام شده است. به نظر می رسد با گذشت زمان بین منابع درآمدی بیت المال با آنچه درصدر اسلام وجود داشته است تفاوت هایی ایجاد شده است. روش انجام پژوهش از نوع تحلیلی توصیفی می باشد. یافته های مطالعه نشان می دهد که به طور کلی درآمدها و مصارف بیت المال درفقه مذاهب اسلامی با اندکی تغییر در نحوه و نوع ان در مصرف بر یک نوع استوار است. در مواردی چون خمس و زکات عموما به دلیل استنادات قرآنی همه اتفاق نظر دارند، و در مابقی موارد تفاوتی در مصرف و کسب آن در میان فقهان سنی و شیعه وجود دارد. مصارف بیت المال مصارف خاص خود را دارند، از جمله زکات و خمس، و برخی دیگر مال عمومی مسلمانان اند و مصرف خاصی برای انها تعیین نشده و به حسب مصالح عمومی مصرف می شوند، همچون فی از ینرو فقیهان اهل سنت بیت المال را از جهت مصرف چهار نوع در نظر گرفته اند: زکات، بیت خمس، بیت اموال پیدا شده(مجهول المالک)و بیت فی اموال مجهول المالک را تنها فقیهان حنفی مختص فقرا و گم شدگان بی سرپرست، وسایر فقیهان مختص مصالح عمومی و همانند فی دانسته اند.

بیت المال، فی ، انفال، زکات، خمس