علی اکبر ایراجیان - واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی تهران، ایران
کمال الدین بازرگانی گیلانی - پردیس زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه تهران، تهران، ایران
علی سلگی - واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی تهران، ایران
رحیم مهاری - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی،تبریز، ایران

برای تخمین مقدار نفت و گاز در مخازن هیدروکربوری، باید به راک تایپ های تشکیل دهنده سنگ های مخزنی توجه داشت . مقدار و نوع فضای موجود در سنگ های مخزنی (تخلخل) و میزان سهولت جریان یافتن هیدروکربور (تراوایی) در رده بندی این راکتایپ ها اهمیت بسزایی دارند. در منطقه مورد مطالعه، تخلخل های حفره ای متصل بهم ( بین دانه ای، بین بلوری و برشی ) باعث افزایش تخلخل کل سنگ مخزن و ایجاد راکتایپ های با کیفیت شده ولی تخلخل های حفره ای جدا ازهم (مثل تخلخل های قالبی، درون ذره ای، حفره ای) باعث افزایش تخلخل کل سنگ مخزن شده ولی در استحصال سیال مذکور نقش زیادی ندارند . در این مقاله براساس Special Core Analysis) SCAL data)، سنگ های مخزنی بر مبنای میزان حفظ کردن آب اشباع غیر قابل تقلیل (Swir) و فشار مویینه، به 4 رده (RRTs-1 to RRTs-4) تقسیم شدند؛ و با مطالعه مقاطع نازک حاصله ، نقش تخلخل در این راکتایپ سازی مورد بررسی قرار گرفت. رده 1 بهترین نوع سنگ مخزن و رده 4 غیرمخزنی است.

تخلخل، راک تایپ، مخازن هیدروکربوری، سازند دالان، خلیج فارس