علی بن جواد طالبی - گروه بیولوژی مولکولی گیاهی پژوهشگاه ملی تحقیقات مهندسی ژنتیک و زیست
هاله هاشمی سهی - گروه بیولوژی مولکولی گیاهی پژوهشگاه ملی تحقیقات مهندسی ژنتیک و زیست
مژده ملکی - گروه بیولوژی مولکولی گیاهی پژوهشگاه ملی تحقیقات مهندسی ژنتیک و زیست

بیماری ریزومانیا یکی از بیماریهای ویروسی مهم چغندرقند می باشد. عامل بیماری ریزومانیا ویروس زردی نکروتیک رگبرگ چغندرقند (BNYVV) است. این ویروس توسط قارچ polymyxa betae به ریشه گیاهان چغندرقند حساس منتقل می شود. ویروس BNYVV یکی از مخربترین عوامل بیماری زای ویروسی در گیاه چغندرقند بوده و در برخی از موارد موجب کاهش بیش از 60% محصول می شود. این ویروس دارای پیکره ای میله ای شکل به قطر 20 نانومتر است. ژنوم این ویروس از 4 تا 5 RNA تک رشته ای مثبت تشکیل شده است. در این تحقیق ابتدا نمونه های گیاه چغندرقند که از نظر ظاهری دارای علایم بیماری ریزومانیا بودند از مزارع استان های فارس، اصفهان، خراسان و کرمانشاه و... جمع آوری شدند. با توجه به اینکه بعضی از پاتوژن های خاکزاد نظیر Rhizoctonia solani, Heterodera schachtii، کمبود ازت و شرایط نا مساعد خاک سبب ایجاد علائمی مشابه بیماری ریزومانیا می شوند، به منظور حضور ویروس، آلودگی نمونه ها توسط آزمون DAS-ELISA با آنتی بادی پلی کلونال علیه پروتئین پوششی مورد ارزیابی قرار گرفت. ابتدا از کلیه نمونه های گیاهی جمع آوری شده RNA کل استخراج شده و با استفاده از آغازگرهای اختصاصی طراحی شده برای ژن پوشش پروتئینی CP21 در واکنش زنجیره ای پلیمرار به کار گرفته شد. پس از انجام واکنش RT-PCR با توجه به مارکرهای با وزن مولکولی مورد بررسی قرار گرفت. علاوه بر این جستجوی توالی این ژن در پایگاه داده های نوکلئوتیدی با استفاده از نرم افزار BIASTN انجام گرفت. مقایسه روشهای ELISA و RT-PCR در تشخیص بیماری نشان داد که روش مولکولی RT-PCR بسیار دقیقتر و سریع تر از روش سرولوژیک ELISA می باشدBNYVV عمدتاً محدود به ریشه است و بطور اتفاقی سیستمیک می گردد. ولی با توجه به حساسیت تکنیک RT-PCR می توان از برگهایی که دارای آلودگی سیستمیک هستند، نیز جهت جداسازی استفاده کرد.

ریزومانیا - BNYVV- ELISA- RT - PCR