مهسا سیاسیان - کارشناس ارشد جغرافیای پزشکی، دانشگاه اصفهان
آزاده حسین بیکی - کارشناس ارشد جغرافیای پزشکی، دانشگاه اصفهان

بیماری سل یکی از بزرگترین مسائل بهداشتی جهان به شمار می رود. حدود یک سوم مردم جهان مبتلا به سل هستند. با وجود کوشش های فراوانی که برای کنترل بیماری سل در ایران انجام شده است، متاسفانه این بیماری در ایران مانند بسیاری از کشورهای درحال توسعه دیگر بعنوان یک مشکل جدی بهداشت عمومی مطرح می باشد. با توجه به پراکندگی این بیماری در اکثر مناطق ایران، استان گیلان نیز یکی از مناطقی است که سالانه از وجود این بیماری رنج می برد و هرساله آمار بالایی از این بیماری از این استان گزارش می شود. این مطالعه از نوع توصیفی- کتابخانه ای- تحلیلی می باشد و بر روی پراکندگی جغرافیایی بیماری سل در استان گیلان انجام شده است که هدف آن بررسی میزان شیوع بیماری سل در این استان با توجه به تعداد جمعیت هر شهرستان بوده است. شناسایی میزان شیوع بیماری و پراکندگی مکانی آن برای کنترل این بیماری بسیار مهم و ضروری است. داده های ثبت شده بیماری (تعداد بیمار در هر سال و هر شهرستان) از مرکز بهداشت کل استان گیلان اخذ شد. آمار جمعیت هر شهرستان نیز از سایت مرکز آمار ایران، مربوط به سرشماری سال 90 و 95 اخذ شد. با استفاده از نرم افزار Excel نمودار مربوط به فراوانی سالانه این بیماری رسم شد. همجنین با استفاده از نرم افزار GIS نقشه های پراکندگی جغرافیایی با توجه به میزان شیوع (تعداد بیمار در هر 1000 نفر جمعیت) این بیماری در هر شهرستان، برای هر سال مورد مطالعه به صورت جداگانه ترسیم شد. بررسی نمودار فراوانی و نقشه پراکندگی مکانی نشان می دهد که شیوع این بیماری طی این چهار سال، در هر سال تقریباً هم اندازه و با یک میزان بوده اما از نظر پراکندگی مکانی تغییراتی داشته است ولی بطور کلی، نتیجه این تحقیق نشان می دهد که بیماری در سطح استان گسترش دارد. بیشترین فراوانی بیماری برای سال 90 و کمترین آن برای سال 93 بوده است و کمترین پراکندگی برای سال 91 و بیشترین پراکندگی برای سال 93 بوده است.

پراکندگی جغرافیایی، سل، میزان شیوع، نرم افزار GIS، استان گیلان