مهدی میجانی - کارشناس ارشد باغبانی گرایش میوه کاری دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت ایران

خرما با نام انگلیسی date palm و نام علمی Phoenix dactylifera از خانواده Palmaceae است. عارضه خشکیدگی خوشه خرما در چند ساله اخیر یکی از مهمترین معضلات تولیدکنندگان خرمای کشور بویژه در مناطق عمده تولید آن شامل استان های کرمان، هرمزگان، بوشهر، خوزستان، سیستان وبلوچستان و فارس بوده و خسارت قابل توجه و اقتصادی به این محصول وارد نموده است. میزان خسارت عارضه در نخلستانهای مناطق آلوده ودر سالهای مختلف از صفر تا 85% در نوسان بوده است. جهت کاهش شدت عارضه خشکیدگی خوشه خرما بر روی رقم مضافتی در سال زراعی 90-91 در جیرفت آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب بلوکهای کامل تصادفی به اجرا در آمد که در این آزمایش فاکتور محلول در 4 سطح ترکیبات کلسیم در3 سطح )سولفات کلسیم، نیترات کلسیم، کلرید کلسیم و یک سطح هم تیمار شاهد محلولپاشی با آب و فاکتور دفعات محلولپاشی نیز در3 سطح چهار بار محلولپاشی، شش بار محلولپاشی و هشت بار محلولپاشی در نظر گرفته شدند که در 12 تیمار و 3 تکرار اجرا شد. عملکرد درخت در تیمار سولفات کلسیم با 6 بار محلول پاشی بیشترین میزان را دارا بود و به نسبت 20-35 درصد نسبت به تمام تیمارها افزایش نشان داد و در تیمار شاهد توام با تمام دفعات محلول پاشی کمترین عملکرد راداشت. کمترین درصد خشکیدگی خوشه خرما که میتواند صفت مهمی باشد در تیمار سولفات کلسیم با 6و8 بار محلول پاشی مشاهده شد که می توان مبنای محلول پاشی را 6 بار قرار داد زیرا در این تیمار هم درصد خشکیدگی کاهش و هم عملکرد افزایش یافت و نسبت به 5 بار محلول پاشی هزینه کمتری را در بر دارد و بیشترین درصد قند خرما در تیمار نیترات کلسیم بود، به دلیل ازت موجود در آن که باعث فعالیت کربوهیدراتها میشود و در نتیجه قند بیشتری در میوه ذخیره میگردد. بنابراین برای افزایش قند و شیرینی در خرمای مضافتی میتوان از نیترات کلسیم استفاده نمود. با توجه به اینکه کلسیم نقش بسیار حیاتی در گیاهان به ویژه خرما را به عهده دارد میتوان از ترکیبات کلسیمدار به ویژه سولفات کلسیم و نیترات کلسیم در محلول پاشی باغات خرما در جنوب کرمان استفاده نمود

خرما، سولفات کلسیم، نیترات کلسیم، کلرید کلسیم، محلولپاشی