محمد عبدلی - پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی، تهران
احمد معینی - گروه اصلاح نباتات دانشگاه تربیت مدرس
حمید دهقانی - گروه اصلاح نباتات دانشگاه تربیت مدرس

در این تحقیق، با هدف کاهش شیش های شدن در باززایی آفتابگردان، طی چهار آزمایش مستقل، اثرات نیترات نقره ( 0 و 2 میلی گرم در لیتر)، سطح تماس لپه (زیرین، زبرین)، اندازه پتر یدیش ( 6 و 10 سانتیمتری) و ژنوتیپ (رکورد ورامین، CMS60/52, CMS19) بر کاهش میزان شیشه ای شدن نوساقه ها در کشت لپه آفتابگردان مطالعه شد. هر آزمایش در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. هر تکرار شامل 20 پتری دیش حاوی چهار ریزنمونه بود. بذور پس از ضدعفونی سطحی، روی محیط کشت 1/2MS فاقد هورمون جوانه زدند. محیط باز زایی گیاه شامل MS کامل با 4/4µM BAP و 5/4µM NAA و جامد شده با 0/7% آگار - آگار بود. هر لپه گیاهچه های دو روزه نصف شد و از هر بذر چهار ریزنمونه تهیه و به محیط کشت باززایی گیاه انتقال گردیدند. نتایج نشان داد که هر چهار عامل فوق الذکر تاثیر معن یداری در میزان نوساقه های شیشه ای شده دارند. 2 میلی گرم نیترات نقره، سطح زیرین لپه، پتری دیش 10 سانتیمتری و ژنوتیپ CMS19 در کاهش شیشه ای شدن تاثیر بهتری داشت.

شیشه‌ای ‌شدن، آفتابگردان، درون شیشه‌ای، ژنوتیپ، نیترات نقره